بدان كه شش امر در نيّت روزه معتبر است:

اوّل‌ نيّت را قبل از طلوع فجر به جا آوردن.

دويّم‌ قصد قربت.

سيّم‌ تعيين آن كه اين روزه واجبست يا سنّت.

چهارم‌ تعيين آن كه از ماه رمضانست يا نذر يا كفّاره.

پنجم‌ تعيين آن كه اداست يا قضا و بعضى بر آنند كه در روزه ماه رمضان نيّت ادا لازم نيست.

ششم‌ استدامت حكمى يعنى در اثناى روز قصد فعلى نكند كه روزه را باطل مى‌كند مثل خوردن و آشاميدن و جماع كردن و مانند آن.

پس اگر شخصى در اثناى روزه قصد چنين فعلى كند گناه كار است اگر چه آن را بفعل نياورد.

و ميانه مجتهدين خلافست كه آيا بمجرّد اين قصد روزه باطل مى‌شود يا نه و بر تقدير بطلان آيا همين قضا لازم است يا كفّاره نيز لازم مى‌شود و در اين نيز خلافست و اصح آنست كه قضا لازم است امّا كفّاره لازم نيست.

و بدان كه اگر شخصى نيّت روزه واجبى را فراموش كند و قبل از پيشين به ياد او آيد و آن وقت نيّت كند روزه او صحيحست.

و در روزه سنّتى هر وقت بخاطر رسد اگر نيّت كند ثواب روزه آن روز را دارد اگر چه پيش از شام به يك لحظه نيّت كند

فصل دوّم در ذكر جماعتى كه روزه ايشان صحيح نيست‌

اوّل‌ شخصى كه از روزه داشتن به واسطه پيرى مشقّت‌[1] عظيم يابد پس عوض هر روز يك مدّ گندم يا مانند آن تصدّق نمايد.

دويّم‌ شخصى كه تشنگى بر او غالب باشد و مشقّت عظيم از روزه داشتن كشد او نيز عوض هر روز يك مدّ گندم يا مثل آن تصدّق نمايد و هر وقت كه عذر او برطرف شود قضا كند.

سيّم‌ زنى كه حامله باشد و كمان آن داشته باشد كه از روزه داشتن به او يا بحمل او ضرر مى‌رسد حكم او حكم صاحب تشنگى است.

چهارم‌ زنى كه به طفل شير مى‌دهد خواه طفل خود و خواه طفل غير را هر گاه از روزه داشتن شير او وفا به طفل نكند و او حكم حامله دارد.

پنجم‌ زنى كه حيض داشته باشد يا نفاس يا آن كه استحاضه داشته باشد و غسل واجب را بفعل نياورده باشد.

ششم‌ بيمارى كه از روزه داشتن ضرر يابد.

هفتم‌ مسافر چنانكه قبل از اين مذكور شد.

هشتم‌ طفلى كه بعد از طلوع فجر بالغ شود روزه آن روز از او صحيح نيست و بعضى از مجتهدين برآنند كه اگر قبل از پيشين بالغ شود روزه آن روز از او صحيح است.

نهم‌ شخصى كه مست باشد روزه او صحيح نيست و قضاى آن روز بر او واجبست.

دهم‌ شخصى كه كافر اصلى بوده باشد و بعد از طلوع فجر مسلمان شود روزه داشتن آن روز از او صحيح نيست و بعضى از مجتهدين بر آنند كه اگر قبل از پيشين مسلمان شود روزه آن روز از او صحيح است و قضاى روزه‌هاى گذشته از او ساقط است.

امّا هر گاه مرتد شود و باز توبه كند بر او لازم است قضاى روزه واجبى كه در ايّام ردّه از او فوت شده.

امّا اگر سنّى شيعه شود حكم كافر اصلى‌

[1] با نبودن ضررى كه شرعا رعايت آن لازم است صحيح نبودن معلوم نيست در اين جماعت و جماعت دوّم صدر دام ظلّه العالى