قاعده صورت چهارم‌

ابتداء بعدد صحيح يك مخرج يك داده آنگاه مانند صورت دوّم عمل مى‌كنيم.

و امّا مثالهائى كه در متن ذكر شده است تمام را عملا شرح داده و بجهت طولانى نشدن از شرح در عبارت خوددارى مى‌كنيم.

مثال اوّل‌

مثال دوّم‌

قوله: فى احد الطّرفين: مقصود از طرفين، دو طرف ضرب يعنى مضروب و مضروب فيه مى‌باشد.

قوله: او بدونه: يعنى بدون عدد صحيح.

قوله: او انسبه منه: ضمير منصوبى در «انسبه» به حاصل راجع بوده و كلمه «من» بمعناى «الى» مى‌باشد و ضمير مجرورى آن به مخرج برمى‌گردد.

متن: و انكان الكسر في كلا الطّرفين و الصّحيح معهما او مع احدهما او لا.

فاضرب المجنّس فى المجنّس او في صورة الكسر او الصّورة فى الصّورة و هو الحاصل الاوّل ثمّ المخرج في المخرج و هو الحاصل الثّاني.

فاقسم الاوّل عليه او انسبه منه فالخارج هو المطلوب.

فالحاصل من ضرب الإثنين و النّصف فى ثلاثة و ثلث ثمانية و ثلث و من ضرب اثنين و ربع في خمسة اسداس واحد و سبعة اثمان و من ثلاثة ارباع في خمسة اسباع نصف و ربع سبع.