responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 101

و اگر با ايندو كسرى كه بهم عطف شده‌اند كسر ثالثى معطوف بود مخرج مشترك آندو را با سوّمى مى‌سنجيم همانطوريكه آندو را باهم سنجيديم و حاصل مخرج مشترك بين آن سه كسر است.

قوله: يصحّ منه: ضمير در «يصحّ» به كسر و در «منه» به اقلّ عدد راجع است.

قوله: و هو بعينه مخرج المكرّر: ضمير «هو» به مخرج المفرد راجع است.

قوله: مخرجى كسرين منه: ضمير در «منه» به معطوف راجع است.

متن: ففي تحصيل مخرج الكسور التّسعة.

تضرب الإثنين فى الثّلاثة للتّباين و الحاصل في نصف الاربعة للتّوافق و الحاصل فى الخمسة للتّباين.

و السّتة داخلة فى الحاصل فاكتف به و اضربه فى السّبعة للمباينة و الحاصل فى ربع الثّمانية و الحاصل فى ثلث التّسعة للتوافق.

و العشرة داخلة فى الحاصل فهو الفان و خمسمأة و عشرون و هو المطلوب.

ترجمه:

مخرج كسور نه‌گانه‌

پس در تحصيل مخرج كسور نه‌گانه ابتداء «2» را در «3» بخاطر تباينشان ضرب مى‌كنيم و بعد حاصل ضرب يعنى «6» را در نصف «4» بخاطر توافقشان ضرب مى‌كنيم و سپس حاصل يعنى «12» را در «5» بخاطر تباينشان ضرب مى‌كنيم و چون «6» مخرج «6/ 1» در حاصل يعنى «60» متداخل است لذا بهمان «60» اكتفاء نموده و بعد آنرا در «7» بخاطر تباينشان ضرب مى‌كنيم و حاصل يعنى «420» را در ربع «8» ضرب كرده و حاصلش كه «840» باشد در ثلث «9» بخاطر توافقشان ضرب بايد كرد و چون عدد «10» در حاصل يعنى «2520» متداخل است بهمان اكتفاء كرده و آن عدد مطلوب مى‌باشد.

شرح‌ اگر كسور تسعه بهم عطف شده بودند و خواستيم مخرج مشترك آنها را بدست آوريم ابتداء «2» را در «3» چون باهم متباين هستند ضرب مى‌كنيم حاصل «6»

نام کتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 101
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست