نكاح‌هاى آنها پس از تفصيلشان مى‌باشد، پس معناى آن‌[1] در اين صورت چنين است كه آن (يعنى حقيقت الحقايق) با جمعش با اسماء ذاتى چهارگانه- بر احديت خود- نخست در تعين دوم سارى است؛ و در ماده نفس رحمانى كه به نام «عماء» ناميده شده؛ به تفصيل و تركيب با اسماء الهى اصلى چهارگانه كه عبارت از اصول اسماء الوهى و سايه‌هاى اسماء ذاتى‌اند محصّل است.

854/ 4 (محصّل) اولى؛ عالم ارواح است كه نتيجه نكاح اوّل كونى و وجودى مى‌باشد.

855/ 4 دوم اين‌كه‌[2] در عالم ارواح سارى است و در ماده هبائى به تفصيل و تركيب با حقايق چهارگانه طبيعى كلى عالم مثال و عرش و كرسى- كه نتيجه نكاح دوم كونى و وجودى‌اند- محصّل است.

856/ 4 سوم اين‌كه در اجسام بسيط سارى است و در آنها به تفصيل و تركيب با عناصر چهارگانه عالم اجسام مركب- مانند آسمانها و مولدات (سه‌گانه) كه نتيجه نكاح سوم كونى و وجودى‌اند- محصّل است.

857/ 4 چهارم در اجسام مركب سارى است و در آنها به تفصيل و تركيب با اخلاط چهارگانه (خون و بلغم و صفرا و سودا) عالم انسان مقصود- كه نتيجه نكاح چهارم كونى و وجودى است- محصّل است، پس معنى سرايت آن (حقيقت الحقايق) يعنى جمع آن در هر مرتبه‌اى از مراتب چهارگانه مظاهر اسماء چهارگانه خود.

858/ 4 يا گوييم: معناى آن اين‌كه: مقام جمع احدى كه متضمن و فراگير اسماء ذاتى چهارگانه است- با احديّتشان در آن- چون در تعيّن دوم سارى شد؛ اصول چهارگانه اسماء الوهى كه همان اصول عالم ارواح‌اند ظاهر شدند، و چون در عالم ارواح سارى شد؛ حقايق چهارگانه طبيعت كلى كه همان صور اسماء الهى و اصول عالم مثال و بسايطاند ظاهر شدند، و چون در عالم بسايط- از عرش و كرسى- سارى شد؛ عناصر چهارگانه كه همان اصول عالم اجسام مركب عنصرى‌اند- از آسمانها و مولّدات (سه‌گانه)- ظاهر شدند، و چون در اجسام مركب از آسمانها و مولّدات سارى شد؛ اخلاط چهارگانه كه همان اصول انسان‌اند ظاهر شدند.

[1] - يعنى توجيه سخن اين‌گونه است.

[2] - يعنى نخست در تعين دوم سارى است و دوم در عالم ارواح سارى است. م