نام کتاب : ترجمه مصباح الانس ابن فناري (شرح مفتاح الغيب صدرالدين قونوى) نویسنده : خواجوي، محمد جلد : 1 صفحه : 195
463/ 3 نخست مناسبت بين فيض و فيض دهنده در
وحدت و غناى ذاتى.
464/ 3 دوم غير بودن تقييدى كه تا طرف ديگر فيض مشخص باشد.
465/ 3 سوم تعدّد اعتبارى، يعنى حاصل در مرتبه واحديت به اعتبار
تعلقات به قوابل؛ كه مشخص كننده انتساب واحد حقيقى به كثرت معيّن باشد، مانند
مسأله ده ديدنى را به يك نگريستن.
مقام هشتم در اين كه چشمه و منبع مظاهر وجود به اعتبار اقترانش
بدانها «عماء» است
466/ 3 اينجا ناگزير از تحقيق عماء (يعنى ابر نازك) هستيم، سخنان قوم
درباره عماء مختلف است.
467/ 3 كاشانى (شيخ عبد الرزاق) گويد: عماء عبارت است از حضرت احديت؛
زيرا آن را هيچكس جز حق متعالى نمىشناسد؛ پس در حجاب جلال است، و گفتهاند: عماء
عبارت است از واحديتى كه (واحديت) منشأ اسماء و صفات است، زيرا عماء يعنى ابر
نازك؛ و ابر چون حايل بين آسمان و زمين است؛ اين حضرت هم حايل بين آسمان احديت و
زمين كثرت حقيقى (و يا خلقى) است. و گويد: حديث نبوى 6 اين را تأييد و يارى
نمىكند، زيرا در آن آمده كه پيش از آفريدن آفريدگان، اين حضرت متعين به تعيّن اول
است، چون آن مقام محل ظهور حقايق (اعيان ثابتات) مىباشد، و هر چه متعيّن شد مخلوق
است، پس او همان عقل اوّل است از اين روى اين گوينده سخن اين مقام را حضرت امكان و
حضرت جمع بين احكام وجوب و امكان و حقيقت انسانى ناميده و همگى اينها از مخلوقات
و آفريدگانند.
468/ 3 گويم: در اين از چند وجه اشتباه است: نخست اين كه: احديت و
واحديت و الوهيت و نفس رحمانى و ام الكتاب و غير اينها از مراتب الهى را
متعيّناتى مصاحبت دارند و چيزى از اينها مخلوق نمىباشد.
469/ 3 دوم اين كه: حضرت وجوب و حضرت امكان و حضرت جمع بين آن دو؛
نام کتاب : ترجمه مصباح الانس ابن فناري (شرح مفتاح الغيب صدرالدين قونوى) نویسنده : خواجوي، محمد جلد : 1 صفحه : 195