نيّت ايشان آن است كه اگر در دنيا مخلّد باشند هميشه (معصيت خدا[1] بكنند. و بهشتيان از براى آن در بهشت مخلّد خواهند بود كه‌[2] نيّت ايشان آن است كه اگر در دنيا مخلّد باشند هميشه)[3] طاعت خداى عزّ وجلّ‌[4] بكنند. پس هريك از اين دو به حسب نيّت مخلّد خواهند بود. بعد از آن اين آيه را تلاوت نمودند: «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى‌ شاكِلَتِهِ»[5] و فرمودند: يعنى هر كسى عمل بر نيّت خود مى‌كند[6].

و نيز آن حضرت فرمودند: هركه بشنود ثواب بر[7] عملى را[8] و آن عمل را بجاى آورد آن ثواب به آن خواهد رسيد اگرچه آن چنان نباشد كه به وى رسيده‌[9].

و از معناهايى كه در حديث مشهور گفته‌اند آن است كه: از براى آن نيّت بهتر است از عمل كه نفع عمل موقوف بر نيّت است و عكس نيست. و از براى آن است كه غرض اصلى از عمل متأثّر شدن قلب است به ميل به خدا نمودن و از غير خدا منحرف شدن، چنانچه در قرآن مجيد فرموده: «لَنْ يَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها وَ لكِنْ يَنالُهُ التَّقْوى‌ مِنْكُمْ»[10] يعنى گوشت و خون قربانى به خدا نمى‌رسد بلكه آنچه به خدا مى‌رسد پرهيزكارى و خوش نيّتى شماست. آيا نمى‌بينى كه هرگاه مردى با زن خود جماع كند]m .b 49[ به گمان زن ديگران البته گنه‌[11] كار خواهد بود و هرگاه با زن ديگرى جماع كند به گمان زنِ خود گنه‌كار نخواهد بود.

و متأثّر شدن حالتى است از حالات قلب و به اين سخن معناى حديثى كه آن حضرت فرمودند مى‌توان دانست. و مضمون حديث آن است كه: هركه نيّت عمل‌

[1] -a + ى عزّ وجلّ را.

[2] -a - كه.

[3] - ميان پرانتز ازs افتاده است.

[4] -a + را.

[5] - اسراء: 84.

[6] - الكافي 2: 85 ح 5.

[7] - بر/s a هر.

[8] -s - را.

[9] - الكافي 2: 87 ح 1.

[10] - حجّ: 37.

[11] - گنه/a s گناه.