اوّل: آنكه مقصود از مال را بداند و بداند[1] كه از براى چه آفريده شده و بداند كه چه احتياج به مال است تا كسب و ضبط نكند مگر قدر حاجت را.

دوم: رعايت مداخل مال را بنمايد تا آنكه از[2] حرام محض يا آنچه حرام بر وى غالب باشد اجتناب كند[3] و از راه‌هاى مكروهه كه قادح در مروّت است اجتناب نمايد.

سيُم: رعايت مخارج را بكند و[4] در خرج كردن ميانه‌روى بكند؛ نه اسراف كند و نه تنگ گيرد، خداى عزّ وجلّ در قرآن مجيد در مدح مؤمنان فرموده: «وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً»[5] يعنى مؤمنان آن جماعتند كه هرگاه انفاق كنند اسراف نمى‌كنند و تنگ نمى‌گيرند بلكه ميانه‌روى مى‌كنند.

و در حديث نبوى‌[6] وارد شده كه: هر كه‌[7] ميانه روى كند پريشان نمى‌شود[8].

چهارم: آنكه هرچه را از حلال كسب كرده در جايى كه حقّ باشد صرف كند و به غير حقّ صرف نكند؛ از براى آنكه گناه كسب كردن به ناحقّ با صرف كردن در ناحقّ برابر است.

پنجم: آنكه در دادن و ندادن و انفاق و امساك‌[9] اصلاح نيّت خود بكند؛ پس هرچه را اخذ كند به آن نيّت اخذ كند كه استعانت بجويد به آن بر عبادت، و واگذارد آنچه را وامى‌گذارد به آن نيّت كه به آن‌[10] بى‌رغبت و آن را حقير شمرد. و هرگاه اينها را محافظت نمايد وجود]m .a 85[ مال ضررى نمى‌رساند.

[1] -s - و بداند.

[2] -a - از.

[3] - كند/a s نمايد.

[4] -s - و.

[5] - فرقان: 67.

[6] -a s + 6.

[7] - هركه/m هرگاه.

[8] - الخصال: 620. عدّة الداعي: 74. مسند أحمد 1: 447.

[9] -s a + و!

[10] -s - نيّت كه به آن.