و لذّت هريك مى‌شود بدون آنكه لذّت احدى به معرفت ديگرى كم شود، بلكه به كثرت عارفان انس و الفت و ثمره افاده و استفاده زياد[1] مى‌گردد؛ زيرا كه معرفت خداى عزّ وجلّ دريايى است وسيع و بى‌پايان كه گنجايش تنگى ندارد. و قرب و منزلت نزد خداى عزّ وجلّ نيز تنگى نمى‌دارد از براى آنكه عظيم‌ترين نعمتهايى كه در[2] پيش خداوند عالميان است لذّت لقاى اوست و ممانعت و مزاحمت در آن نمى‌باشد بلكه به كثرت عارفانْ انس زياد[3] مى‌شود.

بلى، اگر قصد علما از علمْ مال و جاه باشد حسد بر يكديگر مى‌دارند از براى آنكه مال از اعيان و اجسام است و در نزد هركه يافت شود در دست ديگرى نمى‌تواند بود.

و معناى جاه مالكِ دلهاى مردمان شدن است. و هر دلى كه از محبّت تعظيم عالمى پر گردد[4] اصلًا متوجّه تعظيم عالمى‌[5] ديگر نمى‌شود يا آنكه كمتر[6] متوجّه مى‌شود و همين معنا[7] البتّه سبب حسد مى‌شود.

فصل [در اينكه حسد از مرضهاى عظيمه دلهاست‌]

بدان كه حسد از مرضهاى عظيمه دلهاست. و مرضهاى دل را علاج نمى‌توان نمود مگر به علم و عمل. و علمى كه نافع است از براى مرض حسد آن است كه به تحقيق بدانى كه حسد ضرر به دين و دنياى تو مى‌رساند و ضررى به دين و دنياى محسود نمى‌رساند بلكه نفع مى‌رساند. و هرگاه اين را از روى بصيرت بدانى و دشمنى با خود و دوستى با دشمنِ خود نداشته باشى البته كه از حسد مفارقت خواهى نمود.

امّا ضررى كه حسد به دين تو مى‌رساند آن است كه به سبب حسد راضى به قضاى‌

[1] - زياد/a s زياده.

[2] - در/a از.

[3] - زياد/a زياده.

[4] - گردد/s a كرده.

[5] - عالمى/a s عالم.

[6] -a - كمتر.

[7] -a - معنا.