نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 999
موات
آنچه روح
ندارد و زنده نيست مقابل زنده و حىّ. «تحى مواتها»
خ 89 منظور زمينهاى موات است و نيز فرموده: «ابتدعهم
خلقا عجيبا من حيوان و موات و ساكن و ذى حركات» خ 16 235
موج
اضطراب
دريا
«ماج
البحر موجا: اضطرب امواجه و ارتفع»
و نيز
آبهاى مرتفع در سطح دريا، جمع آن امواج است مواردى از آن در «نهج» آمده است و در
موج آب و غير آن يافته است به معاويه مىنويسد: «ادريت
جيلا من الناس... و القيتهم فى موج بحرك تغشاهم الظلمات» نامه 32 406 «ماجت الحرب بامواجها» خ 101 جنگ با امواجش به موج آمد
موجان
(مثل رمضان) نيز به معنى ارتفاع موج است، درباره خلقت زمين فرموده: «فسبحان من امسكها بعد موجان مياهها» خ 211 328 منزه
است خدائى كه زمين را آرام كرد بعد از موج زدن و اضطراب آبهايش
مور
(مثل
قول) جريان سريع. حركت سريع به طور افقى و گردبادى، مواردى از آن در «نهج» ديده
مىشود درباره انحراف مردم بعد از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرموده: «حتى اذا قبض اللّه رسوله رجع قوم على الاعقاب... قد ماروا فى
الحيرة و ذهلوا فى السكرة على سنّة من آل فرعون» خ 150 201، يعنى چون خدا
آن حضرت را برد گروهى به عقب برگشتند، در حيرت و گمراهى اين سو آن سو رفتند و در
مستى غفلت در آمدند مانند طريقه آل فرعون، اين سخن عبارت اخراى ارتداد است.
درباره
انسان فرموده «تمور فى بطن امّك جنينا لا تحير دعاء و
لا تسمع نداء ثمّ اخرجت من مقرّك الى دار لم تشهدها و لم تعرف سبل منافعها» خ
163 233، به طور مارپيچ در شكم مادرت حركت مىكردى، دعوتى را جواب نمىدادى و
صدائى را نمىشنيدى، آنگاه از قرارگاهت خارج شدى به خانهاى كه آنرا نديده و
راههاى بهرهبردن آن را نمىدانستى.
درباره
خلقت آسمان فرموده: «و اجرى فيها سراجا مستطيرا و قمرا
منيرا فى فلك دائر و سقف سائر و رقيم مائر» خ 1 41 در آسمان چراغى (خورشيد)
كه پر نور و
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 999