نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 997
عمل كنيد
براى مرگ (خود را آماده كنيد) قبل از آمدنش، و نيز فرمايد «الحمد للّه خالق العباد و ساطح المهاد و مسيل الوهاد و مخصب
النجاد» خ 163 232، منظور از «مهاد» زمينى است كه براى زندگى آمده شده، حمد
خدا را كه خالق بندگان و گسترنده زمين و جارى كننده درهها (رودها) و روياننده
گياه در بلنديهاست، چه عبارت عجيبى
ممهد
(مثل مقعد) آنچه آماده و گسترده شده است، جمع آن مماهد (مثل مناقب) آيد، در وصف
رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرموده: «منبته اشرف
منبت فى معادن الكرامة و مماهد السلامة» خ 96 241، خاندان او بهترين خاندان
است در كانهاى بزرگوارى و در اصلاب و رحمهاى سالم از ناپاكى
مهل
(مثل
عقل) آرامى و عجله نكردن. تمهيل و امهال مهلتدادن و عجله نكردن است، موارد زيادى
از آن در «نهج» يافته است چنانكه فرموده: «و لئن امهل
(اللّه) الظالم فلن يفوته اخذه و هو له بالمرصاد على مجاز طريقه و بموضع الشجا من
مساغ ريقه» خ 97 141، معنى آن در «سوغ» گذشت.
و نيز
فرموده: «ما اهّمنى ذنب امهلت بعده حتّى اصلّى ركعتين
و اسئل اللّه العافية» حكمت 299 يعنى آن دو ركعت نماز آن گناه را زايل
مىكند
به
يارانش فرمود: «خذوا مهل الايام و حوطوا قواصى الاسلام
الا ترون الى بلادكم تغزى» خ 238 357 مهل (مثل شرف) به معنى مهلت و فرصت
است يعنى مهلت و فرصت ايّام را غنيمت شماريد و خود را براى جنگ آماده كنيد و اطراف
و شهرهاى اسلام احاطه و حفظ كنيد از حمله دشمنان
مهن
حقارت.
كمى. مهين: حقير و قليل پنج مورد از آن در «نهج» آمده است، در جائى فرموده: مردم
چهار صنف هستند: «منهم من لا يمنعه الفساد فى الارض
الّا مهانة نفسه و كلالة حدّه و نضيض وفره» خ 32 74 يعنى بعضى مايلند فساد
راه اندازند امّا حقارت خود و كندى شمشيرش (نبودن اعوان) و قلّت مالش مانع از آن
است.
در مقام
موعظه فرموده: «جانبوا الكذب فانّه مجانب الايمان،
الصادق على شرف
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 997