responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 2  صفحه : 882

قناة

نيزه، و آن سه بار در «نهج» آمده است، درباره رسول خدا 6 فرموده: «انّ الله بعث محمدا 6... فساق الناس حتّى... بلغّهم منجاتهم فاستقامت قناتهم و اطمأنّت صفاتهم» خ 33 77 صفات (مثل شراب) سنگ محكم است، يعنى آن حضرت مردم را به محل نجاتشان رسانيد، نيزه و ستون آنها بر پاى ايستاد و زير قدمشان محكم گرديد. اشاره به استقامت امور است.

«لا تغمز لهم قناة و لا تقرع لهم صفاد» خ 192، نه نيزه‌شان در دست نگاه داشته مى‌شود و نه سنگى از آنها شكسته مى‌گردد

قهر

غلبه و ذليل كردن ديگرى. در هر دو معنى به كار رفته است مواردى از آن در «نهج» آمده است، در حكمت 224، فرموده: «و بالسيرة العادلة يقهر المناوى و بالحلم عن السفيه تكثر الانصار عليه» با رفتار نيكو مخالف معاند مغلوب مى‌شود و با بردبارى در رفتار سفيه، ياران انسان بر عليه او زياد مى‌شوند.

و آنگاه كه ياران معاويه شريعه فرات را گرفتند، به ياران خود چنين فرمود: «فاقّروا على مذلّة و تأخير محلّة او رووّا السيوف بالدماء ترووا من الماء فالموت فى حياتكم مقهورين و الحياة فى موتكم قاهرين» خ 51 88، پس بمانيد در ذلت و پستى مقام، يا شمشيرها را با خونها سيراب كنيد تا از آب سيراب شويد مرگ حقيقى آن است كه زنده بمانيد در حال ذلّت و زندگى آن است كه بميريد در حال غلبه

«قهّار» از اسماء حسنى است يعنى غالب و غير مغلوب

قهرمان

در لغت آنرا وكيل و امين دخل و خرج و آنكه در امور حكم و تصرّف مى‌كند، معنى كرده‌اند و آن تنها يك بار در «نهج» ديده مى‌شود به حضرت مجتبى 7 مى‌نويسد: «و لا تملكّ المرأة من امرها ما جاوز نقسها فانّ المرأة ريحانة و ليست بقهرمانة» نامه 31 405، به زن كارى بيش از توان او مسپار كه زن گلى است آسيب‌پذير نه كار فرما و در هر كارى دلير

قهقهه

خنده شديد. يا تكرار خنده. و آن فقط يكبار در كلام امام آمده است، درباره طاووس فرموده: «يتصّفح ذنبه و جناحيه فيقهقه ضاحكا لجمال سرباله» خ 165 235، دم خود و بالهايش را باز مى‌كند و براى زيبائى پيراهن خود قهقهه و

نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 2  صفحه : 882
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست