مراجعت از صفّين خطاب به گورستان كوفه فرمود: «يا اهل الديار الموحشة و المحالّ المقفرة و القبور المظلمة... امّا الدور فقد سكنت...» حكمت 130، اى اهل ديار وحشت‌آور و اى اهل محلهاى خراب و اى اهل قبرهاى تاريك در خانه‌هاى شما ديگران نشستند

درباره كعبه فرموده: «فصار مثابة... بهوى اليه ثمار الافئدة من مفاوز ققار سحيقة و مهاوى فجاج عميقة...» خ 192 293، يعنى بيت الله محل رفت و آمد مردم شده، دلها به ديدار آن مايل گشته و از دشتهاى بى‌آب و گياه و دور و مغاك دره‌هاى ژرف به طرف آن مى‌آيند منظور از «ثمار الافئدة» دلها و ارواح انسانهاست و از «قفار سحيقه» دشتهاى بى‌آب و علف و دور است

قفل

قفل معروف است جمع آن اقفال مى‌باشد، قفول: خشك شدن

«قفل الجلد قفولا: يبس»

از اين ماده دو مورد در «نهج» آمده است، درباره خودش فرموده: «كيف اظلم احدا لنفس يسرع الى البلى قفولها و يطول فى الثرى حلولها» خ 224 346 قفول در اينجا به معنى رجوع است در لغت آمده:

«قفل قفولا: رجع»

يعنى چطور ظلم كنم به كسى براى خاطر نفسى كه به سرعت به سوى فنا و پوسيده شدن مى‌رود و ماندنش در زير خاك طولانى خواهد بود.

درباره اهل جاهليت فرموده: «و استغلقت على افئدتهم اقفال الرين» خ 191 283 قفلهاى زنگار گمراهى دلهايشان را بسته بود

قفو

(مثل عقل) آمدن در پى. گويند:

«قفا اثره قفوا: تبعه»

تقفيه تابع كردن و در پى قرار دادن، دو مورد از آن در «نهج» يافته است، درباره رسول خدا 6 فرموده: «فقفى به الرسل و ختم به الوحى» خ 133 191 خداوند به وسيله او پيامبران را تعقيب كرد و او را در پى رسولان آورد و وحى را با او تمام كرد. ظاهرا درباره اهل صفّين فرموده است: «اللّهم فان ردّوا الحقّ فافضص جماعتهم و شتّت كلمتهم... حتى يرموا بالمناسر تتبعها المناسر و يرجموا بالكتائب تقفوها الحلائب» خ 124 181، حلبه لشكرى است كه از هر طرف براى نصرت كسى گرد آمده است يعنى كتائبى كه در پى آنها حلائب آيد معنى كلمات در «حلب» گذشت