نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1081
الثواب»:
دادن ثواب. درباره عدم امكان توصيف خداوند فرموده: «و
من تناوله بحدود المخلوقين ابعد» خ 163 234، هر كه خدا را با اوصاف مخلوقات
اخذ كند و بشناسد، از درك خداوند، بعيدتر خواهد شد. درباره خداوند فرموده: «و لا ينقصه نائل» خ 182، احسان و عطا، خدا را كمبود
نمىآورد.
نوم
خواب،
موارد زيادى از آن در «نهج» آمده است در مقام نصيحت فرموده: «لم ار كالجنّة نام طالبها و لم ار كالنار نام هاربها»
خ 28 72، نديدم مانند بهشت كه طالب آن بخوابد و نديدم مانند آتش كه فرار كنندهاش
بخوابد، در جاى ديگر فرموده: «ينام الرجل على الثكل و
لا ينام على الحرب» حكمت 307 يعنى انسان بر مرگ فرزندان صبر مىكند ولى
براى ضرر مالى و غارت مال صبر نمىكند. نومة به ضمّ اول و فتح ثانى كثير النوم،
چنانكه فرموده: «و ذلك زمان لا ينجو فيه الّا كلّ مؤمن
نومة ان شهد لم يعرف و ان غاب لم يفتقد» خ 103 149، گويا منظور از كثير
النوم كسى است كه از مشاركت كار اشرار به دور است كه چون ديدند او را نمىشناسند و
چون غائب باشد از او سراغ نمىگيرند، ظاهرا اشاره به زمان تسلط بنى اميّه است.
استنامة: انس گرفتن. و آرامش مثل آرامش خواب رفته، به مالك اشتر مىنويسد: «لا يكن اختيارك ايّاهم على فراستك و استنامتك و حسن الظنّ
منك» نامه 53 437، اختيار و انتخاب حسابداران از روى فراست خود و از روى
اعتماد و حسن ظنّ خود نباشد، چون مردان با تصنّع و حسن خدمت مىخواهند خود را در
نزد والى، خوب جلوه دهند. «نيام» مثل رجال جمع نائم است چنانكه در حكمت 68 ديده
مىشود.
نون
ماهى،
جمع آن «نينان» است و فقط يك بار در «نهج» به چشم مىخورد، در رابطه با علم خداوند
فرموده: «يعلم عجيج الوحوش فى الفلوات و معاصى العباد
فى الخلوات و اختلاف اليننان فى البحار الغامرات» خ 198 312، مىداند
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1081