نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1082
فرياد
وحشىها را در بيابانها و معصيت بندگان در خلوتها و مىداند رفت و آمد ماهيان را
در درياهاى ژرف.
نيّت
قصد.
عزم، اراده، چنانكه فرموده: «من مات منكم على فراشه و
هو على معرفة حق ربّه و حق رسوله و اهل بيته مات شهيدا... و استوجب ثواب ما نوى من
عمله» خ 190 283 هر كه از شما اهل ولايت و امامت در رختخواب خود بميرد با
معرفت بحق خدا و حق رسول و حق اهل بينش او شهيد از دنيا رفته و ثواب عملى كه نيّت
كرده و موثّق نشده به او داده خواهد شد. در ذيل همين كلام آمده: «و قامت النيّة مقام اصلاته لسيفه» خ 180 283، يعنى
ثواب نيّت عمل خود را مىبرد و نيّت او در جاى شمشير كشيدنش در راه حق مىايستد.
نوا
خانه.
منزل:
«النوى:
الدار»
آن فقط
يك بار در «نهج» آمده است، امام صلوات الله عليه با عثمان اختلافى داشت مغيرة بن
اخنس كه حضرت برادر او را در جنگ «احد» كشته بود، به عثمان گفت: من على را از تو
كفايت مىكنم (او را از تو دور مىكنم) امام 7 فرمود: «يا بن اللعين الابتر و الشجرة التى لا اصل لها و لا فرع...
اخرج عنّا ابعد الله نواك» خ 135 193، اى پسر ملعون بى دنباله و درختى كه
نه ريشه دارد و نه شاخه... از اينجا برو بيرون، خدا خانهات را دور گرداند (ديده
نشوى) رجوع شود به «بتر» و «نهض»، پدر مغيره از رؤس منافقان بود لذا به او «لعين»
فرمود و اينكه پدر او را «ابتر» ناميد چون مغيره پسر او، به حكم عدم ولا ولد بود.
ناب
دندان و
نيز ناقه پير، جمع آن انياب است، به هر دو معنى در نهج آمده است، درباره بنى اميه
فرموده: «كالناب الضروس» 93 138 مانند ناقه پير
بد خلق كه در «ضرس» گذشت، درباره ملخ فرموده: «و جعل
لها الحس القوىّ و نابين بهما تقرض و منجلين بهما تقبض» خ 185 271، خداوند
به ملخ حسّ قوى داد و دو تا دندان كه با آندو مىجود مىبرد و دو پاى داس مانند كه
با آندو نگه مىدارد. در مقام نصيحت فرموده: «فان
المعرّج على الدنيا لا يروعه منها الّا صريف انياب
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1082