نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1002
اشك ريزد
براى رغبت به خدا باز اعمال شما از نعمتهاى خداوندى كفايت نمىكند
ميح
(مثل
شىء) برداشتن آب با دست. امتياح نيز به آن معنى است.
استماحه:
طلب عطا، دو مورد از آن در «نهج» آمده است، راجع به استفاده مردم از خودش «ايّها الناس استصبحوا من شعلة مصباح واعظ متعّظ و امتاحوا من
صفوعين قد روّقت من الكدر» خ 105 157 چراغ خود را روشن كنيد از شعله چراغ
واعظى كه خود متّعظ و پند گيرنده است و آب برداريد از چشمه صافى كه از كدر و تيرگى
خالص شده است.
درباره
برادرش عقيل فرموده «حتّى استماحنى من برّكم صاعا»
خ 224 346 كه در «عقل- عقيل» گذشت، يعنى از گندم بيت المال صاعى از من طلب كرد
ميد
اضطراب.
حركت به طرف چپ و راست:
«الميد:
الميل يمينا و شمالا و هو الاضطراب»
مواردى
از آن در «نهج» آمده است، درباره اهل معرفت فرموده: «باتوا
سجّدا و قياما... و مادوا كما يميد الشجر يوم الريح العاصف خوفا من العقاب و رجاء
للثواب» خ 97 143، در حال سجده و قيام شب را به روز آوردند، و مضطرب شدند
از خوف عذاب و اميد ثواب چنانكه مضطرب مىشود درخت از باد طوفانى درباره قيامت
فرموده: «حتى اذا بلغ الكتاب اجله... اماد السماء و
فطرها و ارّج الارض و ارجفها» خ 109 161 تا چون عمر جهان به مدتش برسد، آسمان
را به حركت و اضطراب آورده و آنرا مىشكافد و زمين را به لرزه در آورد
«و وتّد بالصخور ميدان ارضه» خ 1 39، ميدان (مثل جريان) اضطراب و حركت و بالا و پائين رفتن است،
يعنى با كوهها حركت و بالا و پائين رفتن زمين را ميخكوب كرد چنانكه در، «جبل» گذشت
مائده
طعام و
طبقيكه در آن طعام است و تنها يك دفعه در «نهج» آمده است، در مقام نصيحت فرموده: «فانّ الناس قد اجتمعوا على مائدة شبعها قصير و جوعها طويل»
خ 201 319 مردم جمع شدهاند بر سر طعامى كه سيريش كوتاه و گرسنگىاش طولانى است
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1002