نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1001
نيز
گفتهاند: مال در نزد اهل باديه چهار پايان است، راغب گويد: مال را از آن جهت مال
گويند كه پيوسته مايل و زايل است (و از كسى به كسى ميل مىكند) موارد زيادى از آن
در «نهج» آمده است، براى نمونه در حكمت 254 مىفرمايد: «يا
بن آدم كن وصىّ نفسك فى مالك و اعمل فيه ما تؤثر ان يعمل فيه بعدك» فرزند
آدم وصىّ خودت باش و در مال خودت عمل كن آنچه را كه مىخواهى بعد از تو عمل كنند
ماء
آب. اصل
آن «موه» است به دليل آنكه جمعش امواه و مياه آيد، موارد زيادى از آن به طور حقيقى
يا كنايهاى در «نهج» آمده است، چنانكه فرمايد: «ماء
وجهك جامد يقطره السئوال فانظر عند من تقطره» حكمت 346 آبرويت نريخته است،
سئوال از ديگران آن را مىريزد ببين نزد چه كسى آبرويت را مىريزى
«اماهه»:
رسيدن به آب:
«اماه
اماهة: بلغ الماء»
در ملامت
يارانش فرموده است گويند: بعد از ققل طلحه و زبير چنين گفت: «ما زلت انتظر بكم عواقب الغدر... حتى سترنى عنكم جلباب
الدين... اقسمت لكم على سنن الحق فى جوادّ المضلّة، حيث تلتقون و لا دليل و
تحتفرون و لا تميهون» خ 4 51، پيوسته عواقب غدر را براى شما انتظار
مىكشيدم، پرده دين در اين كار ساتر بود، براى هدايت شما در راههاى حق ايستادم در
جادههاى گمراهى، در مكانى كه به هم مىرسيديد ولى فائدهاى نداشت چون بىدليل و
بىراهنما بوديد، چاه مىكنديد ولى به آب نمىرسيديد
تهويه
به
اشتباه انداختن. خبر دادن خلاف سؤال را. آن فقط يكبار در «نهج» آمده است «تحتمل تمويه الجهلاء» خ 192 295: علّتى كه اشتباه
انداختن جاهلان را در نظر دارد
ميث
ذوب شدن.
پراكنده شدن. چهار مورد از آن در «نهج» آمده است، از براى يارانش فرموده: «اللّهم مث قلوبهم كما يماث الملح فى الماء» خ 25 67،
خدايا قلبشان را ذوب كن چنانكه نمك در آب ذوب مىشود، خدايا آن امام 7
از دست ياران چه كشيده كه چنين فرموده است، درباره نعمتهاى خدا فرموده: «و اللّه لو انماثت قلوبكم انمياثا و سالت عيونكم من رغبة
اليه... ما جزت اعمالكم عنكم... انعمه عليكم» خ 25 90 به خدا قسم اگر
قلوبتان ذوب شود ذوب كامل، و چشمهايتان
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1001