الق:

درخشيدن «الق البرق القا و ائتلاقا: لمع و اضاء» آنحضرت در رابطه به خفّاش فرموده: «و اكنّها فى مكامنها عن الذهاب فى بلج ائتلاقها» خ ۱۵۵، ۲۱۷ يعنى نور آفتاب خفّاشها را در مخفيگاه‌ها مستور كرده از راه رفتن و پرواز كردن در روشنائى درخشيدن آفتاب «بلج» (بر وزن صرد) به معنى نور و آشكار شدن آنست و در رابطه با طاووس فرموده: «فهو ببياضه فى سواد ما هنالك يأتلق» خ ۱۶۵، ۲۳۸: آن به سبب سفيديش در كنار سياهيى كه دارد مى‌درخشد، از اين ماده فقط دو لفظ فوق در «نهج» آمده است.

اِل:

(بر وزن ظلّ) قرابت و خويشى چنانكه در كلام اللّه آمده: «لاٰ يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلاًّ وَ لاٰ ذِمَّةً» توبه: ۱۰، اين كلمه فقط يكبار در «نهج» آمده آنجا كه دربارۀ عمرو بن عاص فرموده: «انّه ليقول فيكذب و يعد فيخلف و يسأل فيبخل و يسئل فيلحف و يخون العهد و يقطع الالّ» ۸۴، ۱۱۵ يعنى: او حرف مى‌زند دروغ مى‌گويد: وعده مى‌دهد خلف مى‌كند، از او چيزى خواسته مى‌شود بخل مى‌ورزد سئوال مى‌كند و اصرار مى‌نمايد به عهد خيانت مى‌كند و قرابت و خويشى را قطع مى‌نمايد و ناديده مى‌گيرد لعنه اللّه تعالى

اَلَم:

درد. راغب درد شديد گفته است: «أغض على القذى و الألم ترض ابدا»حكمت ۲۱۳ چشم بخوابان بر تراشۀ چشم و بر درد، تا پيوسته راضى باشى چون در دنيا، انسان از گرفتاريها و بلاها خالى نخواهد ماند، قبول كردن آنها و اينكه به خود بگوئيم: زندگى اينطور است ناراحت مباش، انسان را راحت و صبور مى‌كند، و اگر در مقابل آنها صبور نباشيم جز زحمت و خشمگين شدن و خرد كردن اعصاب و احيانا انتحار راهى نخواهيم داشت، امام صلوات اللّه عليه بزرگترين راه‌حلّ مصائب را در جلو ما گذاشته است

«اليم»

دردناك، آنرا به معنى فاعل «مؤلمه» گرفته‌اند ولى ظاهرا صفت مشبهّه است و دلالت بر دوام دارد و شايد صبغۀ مبالغه باشد، جمع الم، آلام آيد چنانكه فرموده: «و بات ساهرا فى غمرات الآلام» خ ۸۳، ۱۱۳، شب را در سختيهاى آلام بيخواب بروز آورد.

اسم تفضيل آن «آلم» آيد: «و صبرت من كظم الغيظ على امرّ من العلقم و آلم للقلب