نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 51
به آرزوى خويش نمىرسد، اندوهگين و غضبناك است ناله مىكند، و
در دنيا و آخرت به ضرر افتاده است.
اسلات
:
«اسلة اللسان»
به معنى طرف زبان و نوك آن مىباشد و جمع آن اسلات است كه در
وصف ملائكه فرموده: «و لم تجفّ لطول المناجاة اسلات السنتهم»خ ۹۱، ۱۲۰ خطبه اشباح: در اثر
طول مناجات، طرف (نوك) زبانهايشان خشك نشده، (تا از مناجاة باز مانند) اين كلمه
فقط يك بار از زبان امام نور افشانى كرده است.
اسوه:
سر مشق و مقتدا. و برابرى در لغت آمده: «الاسوة: القدوة» و
نيز آمده «تأسى به: اقتدى» در رابطه به تبعيت از رسول خدا ص فرموده: «فتأسّ
بنبيّك الاطيب الاطهر 6 فان فيه اسوة لمن تأسّى» خ ۱۶۰، ۲۲۷ به پيامبر
اطيب و اطهر خودت تأسّى كن كه در او براى هر پيروى كننده سر مشقى هست.
و نيز به معنى برابرى آيد گويند: «آسيته بنفسى: سوّيته»
آنحضرت بسهل بن حنيف عامل مدينه در رابطه با گريختن عدّهاى به سوى معاويه نوشت: «...
و علموا انّ الناس عندنا فى الحّق اسوة فهربوا الى الاثرة فبعدا لهم» نامۀ ۷۰، ۴۶۱، آنها
دانستند كه مردم در نزد مادر حق برابرند لذا به طرف استبداد و اختصاص دنيا به خود،
فرار كردند، دور باشند از رحمت حق.
و آنگاه كه طلحه و زبير از آنحضرت در رابطه با مساوات انتقاد
كردند فرمود:
«و
اما ما ذكرتما من امر الاسوة فان ذلك امر لم احكم انا فيه برأيى... بل وجدت انا و
انتما ما جاء به رسول اللّه ص قد فرغ منه» خ
۲۰۵، ۳۲۲: آنچه درباره مساوات در ميان مردم و
عدم تبعيض گفتيد: من در آن به رأى خود نرفتهام بلكه در شريعت ثابت شده است و به
محمد بن ابى بكر مينويسد: «و ابسط لهم وجهك و آس بينهم فى
اللحظة و النظرة» نامۀ ۲۷،
۳۸۳ با مردم مصر گشادهرو باش و ميان آنها در نيم نگاه و نگاه
تمام برابرى به وجود آور.
اسى:
حزن و اندوه: «اَسِىَ عليه: حزن» خداوند فرمايد: «فَلاٰ تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْكٰافِرِينَ» مائدة: ۶۸، در حكمت ۴۳۹
فرمايد: «الزهد كلّه بين كلمتين من القرآن قال اللّه سبحانه «لِكَيْلاٰ
تَأْسَوْا عَلىٰ مٰا فٰاتَكُمْ وَ لاٰ تَفْرَحُوا
بِمٰا آتٰاكُمْ» و نيز
فرموده: «و ما فاتك
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 51