نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 45
زمين به صورت آسمان در مىآيد.
اَرَقَ:
(بر وزن شرف) بيدارى «ارق ارقا: ذهب نومه بالليل»
ارق
(بفتح اول و كسر دوم): بيدار. امام صلوات اللّه عليه در رابطه
با مالك اشتر به اهل مصر نوشته:
«و
ان اخا الحرب الارق و من نام لم ينم عنه و السلام» ك ۶۲، ۴۵۲، برادر جنگ آنستكه
بيخواب ماند هر كس به خواب ماند دشمن او از او به خواب نماند، اين كلمه فقط يكبار
در «نهج» يافته است.
اُرومات:
اَروم و ارومه به معنى اصل و ريشه درخت است، جمع آن اروم و
ارومات آيد، اين كلمه فقط يكبار در «نهج» به كار رفته كه در رابطه با رسول خدا صلى
اللّه عليه و آله فرموده: «حتى افضت كرامة اللّه سبحانه و
تعالى الى محمد صلى اللّه عليه و آله فاخرجه من افضل المعادن منبتا و اعّز الارومات
مغرسا» خ ۹۴، ۱۳۹، تا
كرامت خدا به طرف محمد ص كشيده شد، خداوند او را از بهترين معادن (نسلها) از حيث
محل روئيدن و از گرامىترين اصول (خانوادهها) از حيث محل كاشتن بيرون آورد، اشاره
به پاكى و قداست نسبت آنحضرت است كه از نسل پاك ابراهيم 7 بود.
اَزر:
نيرو، محكمى، يارى «ازر فلانا: قواه» آنحضرت به امام حسن 7 مىنويسد: «يا بنّى اكثر من ذكر الموت... حتى يأتيك و قد اخذت منه حذرك و شددت
له ازرك» ك: ۳۱، ۴۰۰ اى
پسر عزيزم، مرگ را زياد يادآور... تا در وقتى به تو آيد كه احتياط خويش را از او
گرفته و نيرويت را براى آن محكم كردهاى.
و در رابطه با طلحه كه شنيد او با زبير قصد بصره دارند فرمود:
«و و اللّه ما صنع فى امر عثمان واحدة من ثلاث، لئن كان ابن عفان
ظالما كما كان يزعم لقد كان ينبغى له ان يوازر قاتليه» خ ۱۷۴، ۲۴۹، بخدا قسم:
طلحه دربارۀ عثمان يكى از سه كار را نكرد، اگر عثمان ظالم بود چنانكه او مىگفت
لازم بود كه قاتلان او را يارى كند (ولى نكرد) و نيز از اين مادّه كلمۀ مأزور، مأزورون درك ۱۸ و حكمت ۲۹۱ آمده است.
«مئزر» به معنى لنگ و ملحفه از همين مادّه است «الازار و
المئزر: الملحفة» امام 7 به ابو موساى اشعرى كه حاكم كوفه بود در رابطه
با فرستادن قشون به
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 45