responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 37

صلوات الله عليه خطاب به عقيل فرموده: «اتئنّ من الاذى و لا ائنّ من لظى»خ ۲۲۴، ۳۴۷ آيا ناله مى‌كنى از اين اذيت ولى من ناله نكنم از شعلۀ خالص آتش‌؟ و در رابطه با زنان به لشكريان فرمايد: «و لا تهيّجوا النساء باذى و ان شتمن اعراضكم و سببن امرائكم» ك ۱۴، ۳۷۳ زنان را با اذيت كردن به هيجان نياوريد هر چند كه عرض شما را دشنام دهند و فرماندهانتان را فحش گويند.

اذى:

بالاى موج و آن فقط يك دفعه به لفظ جمع در «نهج» به كار رفته است:

«كبس الأرض على مور امواج مستفحلة و لجج بحار زاخرة تلتطم أو أذىّ امواجها»خ ۹۱، ۱۳۱، قرارداد (پوستۀ) زمين را بر حركت امواج غير قابل مهار و گردابهاى درياهاى پر شده كه قله‌هاى امواج آن متلاطم بود. رجوع شود به «ارض»

ارب:

(بر وزن شرف و جسر) در «نهج» به معنى حاجت و طلب و رغبت آمدهاز «نهايۀ» ابن اثير معلوم مى‌شود كه هر دو وزن در معنى حاجت به كار رفته است آنحضرت خطاب به طلحه و زبير فرموده: «و الله ما كانت لى فى الخلافة رغبة و لا فى الولاية إربة و لكنكم دعوتمونى اليها...» خ ۲۰۵، ۳۲۲، به خدا قسم من رغبتى در خلافت و حاجتى در ولايت و حكومت نداشتم بلكه شما مرا به آن خوانديد. در اين خطبه «اربة» بكسر الف و سكون راء آمده است.

و در خ ۸۳، ۱۱۳ با فتح همزه و راء نقل گرديده: «لذّات طربه و بدوات اربه» اين كلمه فقط دو بار در «نهج» ديده مى‌شود.

ارتّ:

به فتح اول و دوم و تشديد تاء، نام پدر صحابى معروف خباب بن ارتّ است كه فقط يكبار در «نهج» به كار رفته. آنگاه كه خوارج، خبّاب و زن او را كشتند امام فرمود: «يرحم الله خباب بن الارتّ فلقد اسلم راغبا و هاجر طائعا و قنع بالكفاف»حكمت ۴۳، ۴۷۶، مشروح آن در (خ ب ب) خواهد آمد.

ارر:

ارّ به معنى جماع است،

«رجل آرّ»

يعنى كثير الجماع، امام صلوات الله عليه دربارۀ مقاربت طاوس فرموده است: «يفضى كافضاء الديكة و يؤّر بملاقحه ارّ الفحول المغتلمة للضراب احيلك من ذلك على معاينة» خ ۱۶۵، ۲۳۷ يعنى: طاوس به مادۀ خود مى‌جهد (براى جماع) مانند جهيدن خروسها و جماع مى‌كند با آلات

نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 37
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست