حميّة

اين كلمه 9 بار در «نهج» به كار رفته و به معنى خوددارى، امتناع و غيرت است كه از غصب سرچشمه مى‌گيرد، اگر از براى حق باشد پسنديده و اگر از براى باطل باشد مذموم است در مذمت يارانش فرموده: «لله انتم امادين يجمعكم و لا حميّة تشحذكم» خ 180، 259، خدا را به نظر آوريد آيا دينى نداريد كه جمعتان كند و غيرتى نداريد كه تكانتان دهد و تيزتان كند. و درباره سجده نكردن شيطان فرموده: «اعترته الحميّة و غلبت عليه الشقوة» خ 1، 42

حندس

به كسر اوّل و سكون دوم و كسر سوّم: شب بسيار ظلمانى:

«الحنديس: الليل الشديد الظلمة»

جمع آن حنادس آيد كه سه بار در «نهج» يافته است در رابطه با خلقت آسمانها فرموده: «لم يمنع ضوء نورها ادلهمام سجف الليل المظلم و لا استطاعت جلابيب سواد الحنادس ان تردّ ما شاع فى السموات من تلألؤ نور القمر» خ 18، 261 ادلهمام شدت ظلمت. سجف جمع سجاف به معنى پرده، و جلابيت جمع جلباب به معنى ملحفه است يعنى نور آسمانها را مانع نشد تاريكى پرده‌هاى شب تاريك و جلبابهاى ظلمت شبهاى ظلمانى قادر نشدند كه ردّ كنند آنچه را كه از نور قمر در آسمانها گسترده شده است (چه بليغ است كلام امام 7 و چه نارساست ترجمه من) درباره مرگ فرموده «و حنادس غمراته» خ 230، 352 و نيزا «فى حنادس جهالته» خ 192 كه منظور تاريكيهاست.

حنف

احنف بن قيس كه نامش فقط يك دفعه در «نهج» آمده است از اصحاب رسول خدا و امير المؤمنين و امام حسن : است نام اصلى‌اش ضحاك و از قبيله تميم مى‌باشد، كشّى در رجال خويش فرموده به احنف بن قيس گفتند: تو زياد روزه مى‌گيرى جواب داد: آنرا براى شرّ روز بزرگى آماده مى‌كنم، بهر حال امام صلوات الله عليه خطاب به او فرموده: «يا احنف كانّى به و قد سار بالجيش الذى لا يكون له غبار و لا لجب و لا قعقعة لجم...» خ 128، 185 كه در «حمحمه» مشروحا گذشت.

حنيف

عثمان بن حنيف انصارى كه نامش دو بار در «نهج» ياد شده از اصحاب آنحضرت است علّامه در رجال خويش از فضل بن شاذان نقل كرده: او از