responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 130

گاهى اوقات مراد از آن تحرك و تلاش و تهديد و امثال آنست چنانكه درباره اصحاب جمل فرموده: «و قد ارعدوا و ابرقوا و مع هذين الامرين الفشل و لسنا نرعد حتّى نوقع و لا نسيل حتى نمطر» خ 9، 54. يعنى اينها رعد و برق كردند ولى آخر آندو، ترس و سستى بود، اما ما رعد نمى‌كنيم تا باران بريزيم و سيل جارى نمى‌كنيم مگر آنكه باران ببارانيم. به عبارت ديگر آنها تهديد و منم منم كردند ولى آخرش هيچ شد ولى ما اگر وعده دهيم حتما عمل مى‌كنيم.

جمع برق، بروق است چنانكه فرموده: «اكثر مصارع العقول تحت بروق المطاع» حكمت 219 اكثر قتلگاههاى عقلها زير نورهاى طمع‌هاست.

«بارق» شى‌ء متلألى‌ء، نورانى و نيز ابر با برق چنانكه در خ 191، 284، گاهى اوقات به شمشير بارقه گويند به علت برّاق بودن آن، چنانكه در خ 101، 147 آمده: «و برقت بوارقه» و برق زد شمشيرهاى او

بريق

تلألؤ و روشنائى چنانكه در رابطه با طاووس فرموده: «الّا انّه يخيّل لكثرة مائه و شدّة بريقه انّ الخضرة الناضرة ممتزجة به» خ 165، 238، مگر آنكه بعلّت زيادى آبش و شدت نورانيّتش به نظر مى‌آيد كه سبزى خوشايند به آن ممزوج شده است.

«مبراق»

برق دهنده، درباره فتنه فرموده «مرعاد مبراق» خ 151، 211 داراى رعد و برق است.

«ابريق»

بطرى. چنانكه در مجمع البيان آمده است، اين لفظ فقط يكبار در «نهج» يافته است كه درباره طاووس فرموده: «و مخرج عنقه كالابريق و مغرزها الى حيث بطنه كصبغ الوسمة اليمانية» خ 165، 237 بالاى گردنش مانند بطرى براق و انتهاى آن به طرف شكمش مانند رنگ نبات نيل يمانى است. ماده «برق» با مشتقات آن جمعا حدود هفده بار در «نهج» آمده است.

برك

بركت: فائده ثابت. اصل آن به معنى ثبوت است

طبرسى در مجمع البيان ذيل آيه 97 از سوره بقره فرموده: اصل بركت به معنى ثبوت است گويند: «برك بروكا» يعنى ثابت شد

پس بركت به معنى ثبوت فايده است در اثر نموّ و رشد، محلّ جمع شدن آب را «بركه» گويند كه آب در آن ثابت است. «تبارك الله» يعنى‌

نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 130
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست