responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 117

استبداد:

مخصوص شدن به چيزى و منحصر كردن آن در خود است: «استبد بالامر: انفرد به» چنانكه فرموده: «من استّبد برأيه هلك و من شاور الرجال شاركها فى عقولها» حكمت 161، نظير آن در «اثره» گذشت.

بدر:

بدور و مبادرة: سرعت و عجله. در لغت آمده: «بدر الى الشى‌ء بدورا و بادر اليه مبادرة: اسرع،»

چنانكه در مقام موعظه فرموده: «رحم الله امرءا سمع حكما فوعى... و بادر الاجل و تزّود من العمل» خ 76، 103 خدا رحمت كند به كسيكه حكمى را بشنود و آنرا در گوش گيرد و بر اجل پيشى گيرد و از عمل توشه بردارد. به امام حسن صلوات الله عليه مى‌نويسد: «فبادرتك بالادب قبل ان يقسو قلبك» نامه 31، 393، بتأديب تو سرعت كردم پيش از آنكه دلت سخت شود،

«بادرة» كار و چيزيكه به سرعت از انسان سر مى‌زند، از اين جهت به «غضب» بادره گويند، آنحضرت به اصحابش فرمايد: «فلا تكلّمونى بما تكلّم به الجبابرة و لا تتحفّظوا منّى بما يتحفّظ به عند اهل البادرة» خ 216، 335، يعنى: با من با القابى سخن نگوئيد چنانكه با جباران سخن گفته مى‌شود و خودتان را از من نگه نداريد و در پيش من خود را ذليل نكنيد چنانكه از اهل غضب مى‌كنند، فدايت شوم يا امير المؤمنين اى انسان واقعى.

بدر:

محلّى است ما بين مكّه و مدينه كه جنگ تاريخى «بدر» در 17 ماه رمضان از سال دوم هجرت در آنجا واقع شد و ايمان بر كفر پيروز گرديد اين كلمه سه بار در «نهج» آمده است اوّل در نامه نهم كه به معاويه مى‌نويسد: رسول خدا 6 چون جنگ شدت مى‌يافت و مردم دم فرو مى‌بستند، اهل بيت خويش را جلو مى‌انداخت و به آن وسيله ياران خويش را از شمشير دشمن نگاه ميداشت فلذا «فقتل عبيدة بن الحارث يوم بدر و قتل حمزة يوم احد و قتل جعفر يوم مؤته» نامه 9، 369، لذا عموزاده ام عبيدة بن حارث در بدر شهيد شد و عمويم حمزه «در احد» و برادرم جعفر در «موته» و باز در نامه دهم به معاويه مى‌نويسد: مرا به جنگ خواندى بيا مردم را كنار گذاشته دو نفرى با هم بجنگيم تا بدانى كدام يك از ما قلبش زنگ زده و بصيرتش در

نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 117
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست