ترجمه ايست از اسناد به جا مانده از كتاب [مقتل الحسين عليه السّلام‌] كه توسط [أبى مخنف لوط بن يحيى أزدى غامدى‌] [متوفاى 157 ه] به رشته تحرير در آمده است، وى از مورخين و راويان به نام كوفه در نيمه اول قرن دوم هجرى است كه كتب متعددى در زمينه‌هاى گوناگونى چون خطبه حضرت زهرا [س‌] و جنگ جمل و صفين، ماجراى شهادت محمد بن ابى بكر و نهضت امام حسين عليه السّلام و قيام مختار بن أبى عبيده و غيره نگاشته است.[1] أبى مخنف از اصحاب أئمه عليهم السّلام شمرده مى‌شد[2] و از امام صادق عليه السّلام روايت نقل مى‌كرد.[3] اجداد و خاندانش در زمره محبين و ياران اهل بيت بوده‌اند بطورى كه پدرش [يحيى‌] از ياران على عليه السّلام شمرده مى‌شد[4] و جدّ دومش [مخنف بن سليم‌] جزو اصحاب رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلم بود، و در عهد حكومت على عليه السّلام عامل آن حضرت در اصفهان و همدان گرديد[5] و در جنگ جمل و صفين در كنار على عليه السّلام ايستادگى نمود و دو برادرش صقعب بن سليم و عبد الله بن سليم را در جريان نبرد جمل از دست داد[6] لكن با همه اين اوصاف نمى‌توان أبى مخنف را شيعه امامى دانست، چرا كه از طريق او هيچ نقل بى‌واسطه‌اى از امام سجاد عليه السّلام [متوفاى 92 ه] و امام باقر عليه السّلام [متوفاى 115] نرسيده است در حالى كه وى همزمان با آن بزرگواران‌

[1]- شيخ طوسى، الفهرست، تصحيح و تحقيق سيد محمد صادق آل بحر العلوم، نجف مطبعة الحيدرية، چ دوم، 1380 ه ق، ص 155.

[2]- مصدر پيشين، همان.

[3] رك: نجاشى، رجال نجاشى، تحقيق. محمد جواد نائينى، بيروت، دار الاضواء، چ اول، 1408 ه ق، 2/ 191.

[4] شيخ طوسى، رجال طوسى، تحقيق. سيد محمد صادق آل بحر العلوم، نجف، مطبعة الحيدرية، چ اول، 1381 ه ش، ص 57 و شيخ طبرسى، الفهرست، ص 155.

[5] نصر بن مزاحم منقرى، وقعه صفين، تحقيق. عبد السّلام محمد هارون، قم، مكتبه آية الله مرعشى نجفى، 1403 ه ق، ص 11.

[6] رك: به تحقيق استاد محمد هادى يوسفى غروى در مقدمه كتاب وقعة الطّف لأبى مخنف، قم، مؤسسه نشر اسلامى، چ اول، 1367، ص 13، به نقل از طبرى، تاريخ الامم و الملوك، قسمت ذيل المذيل، بيروت، دار القاموس، 13/ 36.