(گردونه جنگ) گذشت (و فوج دليران رفتند) و به شكست انديشان و هزيمتيان عقب افتادند، (و رزماوران نابود شدند).

و از آن ميان جز ناتوانان حقير و مسكين باقى نماندند.

راوى گويد:

در آن حال يكى [به رفيقش‌] گفت: اين (مالك اشتر) چه بزرگ مردى مى‌بود اگر به خلوص نيّت چنين (دلاوريها) مى‌كرد! رفيقش گفت: مادرت به عزايت نشيند و بر ماتمت بگريد، چه نيّتى (صادقانه‌تر و) بزرگتر از اين؟ مى‌بينى كه مرد اين گونه در (درياى) خون شناور است و جنگ او را به ستوه نياورده و با آنكه مغز سواران از فرط گرما به جوش آمده و جانها به گلو رسيده او چنين كه خود به عيان مى‌نگرى استوار مانده است و (افزون بر دليرى خود) اين سخنان (دليرانه و تشويق آميز را نيز به ما) مى‌گويد. بار الها، ما را پس از او باقى مگذار[1].

[خطبه اشعث در شب هرير]

نصر، از عمرو بن شمر، از جابر، از شعبى، از صعصعه كه گفت:

اشعث بن قيس كندى شب هرير ميان ياران كندى خود به پا ايستاد و گفت: «سپاس خداى را، او را مى‌ستايم و از او يارى مى‌جويم، و بدو ايمان دارم، و بر او

[1]( يعنى ما را پيشمرگ چنين دلاورى كن.- م.). ابن ابى الحديد( 1: 185) پس از اين عبارت نوشته است:[ قلت: للّه أم قامت عن الاشتر. لو أن انسانا يقسم ان اللّه تعالى ما خلق فى- العرب و لا فى العجم اشجع منه الّا أستاذه عليه السلام لما خشيت عليه الاثم و للّه درّ القائل و قد سئل عن الاشتر: ما أقول فى رجل هزمت حياته اهل الشام، و هزم موته اهل العراق. و بحق قال فيه امير المؤمنين عليه السلام: كان الاشتر[ لى‌] كما كنت لرسول اللّه صلى اللّه عليه و آله.

-( من نيز) گويم: بار الها سزد كه دنيا پس از اشتر بر پا ماند؟ اگر كسى سوگند بخورد كه خداوند تبارك و تعالى در ميان عرب و عجم كس دليرتر از اشتر، جز استاد و سرورش على عليه السلام، نيافريده سخنى به گزاف نگفته و گناهى مرتكب نشده است. چه نيكو گفت گوينده‌اى كه درباره اشتر از او پرسيدند و گفت: من درباره مردى كه زندگيش شاميان را شكست و مرگش عراقيان را از هم گسست چه يارم گفت؟ و امير مؤمنان به حق در باره او گفته است:

اشتر( براى من) چنان بود كه من براى پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله بودم.]