بنده باشد).

4-

حمزة بن حمران گويد: از امام صادق (ع) راجع باستطاعت پرسيدم، جوابم نفرمود، بار ديگر خدمتش رسيدم و عرضكردم: اصلحك اللَّه- راجع باستطاعت مطلبى بقلبم در آمده كه جز آنچه از شما بشنوم خارجش نكند. حضرت فرمود: آنچه در دلت باشد بتو زيان نرساند (زيرا من از آن آگاهم و يا چون نزد من بپرسش آمده‌اى) عرضكردم- اصلحك اللَّه- من ميگويم: خداى تبارك و تعالى بندگانش را تكليف نميكند بچيزى كه استطاعت ندارند و نه بچيزى كه طاقت ندارند، و چيزى را جز باراده و خواست و قضاء و قدر خدا انجام ندهند، فرمود، همين است آن دينى كه من و پدرانم برآنيم- يا مانند اين تعبير را فرمود.

باب بيان و معرفى كردن خدا و اتمام حجت وى‌

1-

امام صادق (ع) فرمود خدا بر مردم بآنچه بآنها داده و بايشان معرفى كرده حجت آورد (يعنى بمقدار عقل و فهمى كه بايشان داده و مطابق خير و شرى كه بآنها شناسانده باز خواست كند نه بيش از آن مقدار كه از عدالت بدور است).

2-

محمد بن حكيم گويد: بامام صادق (ع) عرضكردم: معرفت ساخت كيست؟ فرمود: ساخت‌