طينت سجين آفريد و بر آنها مهر شقاوت زد و ايشان را در صلب پدران و مادران ناپاك هم جنس خودشان قرار داد و. و. و استفاده اين معنى از كلام امام (ع) بسيار روشن است خصوصا با ملاحظه نكره آوردن كلمه «فعل» مقدما و معرف بلام آوردن آن مؤخرا كه در علم نحو ثابت است كه چنين الف لام عهد ذكرى است و اشاره بهمان كلمه نكره سابق دارد.

3-

صالح نيلى گويد: از امام صادق (ع) پرسيدم، آيا بندگان از استطاعت بهره‌اى دارند؟

حضرت بمن فرمود: زمانى كه كار را انجام دادند استطاعت دارند باستطاعتى كه خدا در آنها نهاده است، عرضكردم: آن چيست؟ فرمود: آلت و ابزار است مانند زناكار كه چون زنا كند در زمان زنا استطاعت آن را داشته است و چون ترك زنا كند و مرتكب آن نشود استطاعت ترك زنا داشته است، سپس فرمود: براى او پيش از عمل هيچ گونه استطاعتى نه كم و نه زيادش نباشد بلكه در صورت انجام دادن يا ترك كردن مستطيع است. عرضكردم: (اگر آلت و ابزار معصيت هم از خداست) پس چرا زناكار را عذاب ميكنند؟

فرمود: بسبب حجت رسا (كه عقل او و بيان پيمبرانست) و ابزارى كه در بندگان تركيب كرده (و آن قدرت و اختيار ايشانست) خدا هيچ كس را بر نافرمانى خود مجبور نسازد و از هيچ كس كفر را باراده حتمى نخواسته است ولى هنگامى كه كافر شود (كشف ميكنيم) كه كفر او در اراده خدا بوده است (پس از آنكه دانست آن بنده باختيار خود كفر را انتخاب ميكند) و نيز در اراده و علم خداست كه كفار بسوى خير نميگرايند، عرضكردم: خدا نسبت بايشان اراده كرد كه كافر شوند؟!! فرمود: من چنين نميگويم بلكه من ميگويم: خدا دانست كه ايشان كافر ميشوند پس اراده كفر آنها نمود براى آنچه نسبت بايشان ميدانست، اين اراده خدا اراده حتمى نيست بلكه اراده اختيار است (اراده حتمى آنست كه چه آنكه خدا كفر بنده را بداند يا اسلام او را نسبت باو اراده كفر نمايد و اراده اختيار آنست كه طبق اراده و اختيار