إراده دارد؛ و خداوند عزيز و حكيم است. اگر حكم پيشين خدا بر عفو و إغماض از عمل شما نبود هر آينه در آنچه را كه فديه گرفتند عذاب عظيمى شما را در بر ميگرفت.»

سيّد شرف الدّين در اينجا مى‌فرمايد: وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ.[1] «ايشان خداى را چنان كه بايد نشناختند و پاس قدر و قيمتش نگذاردند.» زيرا كه در ضلالت و گمرهى فرو رفتند و براى رسول خدا اجتهاد و إظهار نظر را جائز شمردند، در حاليكه خدا ميفرمايد: إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحى‌[2] و در غايت جهل متوغّل شدند، چرا كه به وى نسبت خطا دادند؛ و در حُمق و نادانى و كجروى مبالغه كردند زيرا كه كلام غير او را بر او مقدّم داشتند.

در تفسير آيه، نشانه‌هاى راست و درست برايشان مشتبه شد؛ و وجوه رشد و هدايت را گم كردند و گفتند: اين آيه در مقام عيب گوئى به رسول خدا و أصحابش نازل شده است؛ چون- بگمان اين أحمقان- عَرَض حيات دنيا را اختيار نمودند؛ و أسير گرفتند، و از أسيران فديه أخذ كردند قبل از اينكه خون فراوان از آنها بر روى زمين بريزند؛ و چنين پنداشتند كه در اين خطيئه غير از عُمر كسى سالم نمانده است، و اگر بنا بود عذاب فرود مى‌آمد غير از پسر خطّاب كسى رهائى نداشت.

و دروغ گفته آنكه پنداشته است كه رسول خدا صلّى الله عليه و آله أسير گرفته و از ايشان فديه گرفته است پيش از آنكه زمين را از خونشان سيراب كند؛ زيرا كه اينكار رسول خدا بعد از سيراب كردن زمين از خون مشركين و قتل صَناديد و طواغيت قريش بود مثل: أبو جهل بن هشام و عُتْبَة و شَيْبَة بن أبى رَبيعَة و وليد بن عُتْبَة و عاصى بن سعيد ...

در اينجا پس از آنكه صاحب كتاب، سى و پنج تن از مقتولين را يكايك‌

[1] - صدر آيه 91، از سوره 6: الانعام

[2] - آيه 4، از سوره 53: النّجم