مى‌ريزد و يكى از اقلام درآمدى بودجه را تشكيل مى‌دهد، براساس دستور دين، از تمام منافع كشاورزى، تجارت، منابع زيرزمينى و روى زمينى و به طور كلى از كليه‌ى منافع و عوايد به طرز عادلانه‌اى گرفته مى‌شود ... بديهى است درآمد به اين عظمت، براى اداره كشور اسلامى و رفع همه‌ى احتياجات مالى آن است»[1] كنگره‌ى عظيم حج كه هر ساله جمع فراوانى از مسلمانان از كليه‌ى بلاد اسلام راهى سرزمين وحى و رسالت مى‌شوند، نمادى از وحدت امت اسلامى است كه جنبه‌هاى سياسى اجتماعى آن مورد توجه جدى شارع مقدس بوده و آن را وسيله‌اى براى قيام‌[2] و قوام مردم قرار داده‌اند. در اين اجتماع باشكوه، مردم مسلمان با هر رنگ، نژاد و زبان از شرق و غرب زمين و از خشكى و دريا، شركت نموده تا عده‌اى سود برده، مسائل دينى و آثار و اخبار رسول اللّه را به خوبى بشناسند و به تمام بلاد و شهرها انتقال دهند. اهميت اجتماعى و سياسى حج به اندازه‌اى است كه «اگر مردم در يك زمان حج را ترك كردند، امام و حاكم مسلمين مى‌تواند آنان را به شركت و اتمام مراسم حج و زيارت مرقد رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم اجبار نموده، درصورتى‌كه مردم مال و امكانات سفر را ندارند، حاكم بايد از بيت المال مسلمين، هزينه‌هاى لازم را تأمين نمايد»[3].

همچنين وحدت جامعه‌ى اسلامى كه از جمله تعاليم درجه اول اين آيين شريف است جز در پرتو وجود سازمان حكومتى وحدت‌بخش و امامت اجتماعى، امكان‌پذير نخواهد بود. حضرت زهرا عليها السّلام در خطبه خود، فلسفه امامت را در همين مسير بيان داشته و مى‌فرمايد: «... و الطاعة نظاما للملّة و الامامة لمّا من الفرقة»[4]؛ خداوند اطاعت از (خدا و پيامبر) را به جهت نظام بخشيدن به امور مردم و امامت و رهبرى را به جهت جلوگيرى از تفرقه واجب فرموده است. و نيز امير المؤمنين على عليه السّلام در «نهج البلاغه» «امامت را وسيله‌ى سازمان دادن و نظام بخشيدن به امت معرفى مى‌نمايند»[5].

يكى ديگر از دستورات دينى كه تحقق آن مستلزم تشكيل حكومت دينى است، دفاع‌

[1] - امام خمينى رحمه اللّه، روح الله؛ حكومت اسلامى؛ ص 30.

[2] -\i جعل الله الكعبة البيت الحرام قياما للناس؛\E مائده؛ آيه 97.

[3] - رجوع كنيد به: وسايل الشيعه، جلد 8، باب 5 از ابواب وجوب حج.

[4] - أربلى؛ كشف الغمة؛ جلد 2، ص 110.

[5] - ترجمه و شرح فيض الاسلام، نهج البلاغه؛ حكمت 244.