كنندهاست و به گونه‌اى در حيات دين نقش دارد كه گماردن جانشين براى پيامبر صلّى اللّه عليه و اله رسالت را كامل و تمام مى‌كند:

اگر پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله خليفه تعيين نكند، فما بلّغت رسالته‌[1] رسالت خويش را به پايان نرسانده است. ضرورت اجراى احكام و ضرورت قوه مجريه و اهميت آن در تحقق رسالت و ايجاد نظام عادلانه‌اى كه مايه خوشبختى بشر است سبب شده كه تعيين جانشين، مرادف اتمام رسالت باشد.[2] پس، ماهيت و ساختار قانون‌هاى اسلام، اقتضا مى‌كند كه پيامبر صلّى اللّه عليه و اله حكومت و امامت جامعه را عهده‌دار باشد، تا از راه آن، بتواند خواسته‌ها و آموزه‌هاى وحى را پياده كند.

گماردن جانشين‌

پيامبر صلّى اللّه عليه و اله براى كدام امر دين جانشين لازم دارد؟

به راستى اگر شأن و وظيفه پيامبر صلّى اللّه عليه و اله تنها دريافت و ابلاغ وحى باشد، چه نيازى به جانشين است؟

مگر وحى با رحلت آن حضرت پايان نيافت؟

از سوى ديگر، امامان شيعه و جانشينان به حق پيامبر صلّى اللّه عليه و اله، و نه هيچ‌يك از خلفاى اهل سنت، در دريافت و ابلاغ وحى جانشين پيامبر نبودند. پس پيامبر صلّى اللّه عليه و اله براى چه منظورى جانشين گمارد (به اعتقاد شيعه)؟ و خلفا در چه‌

[1] - مائده، آيه 67.

[2] - ولايت فقيه، 15.