بر وجوب سبب مى‌شود مدلول هيئت با مدلول ماده تنافى پيدا كند و به منظور رفع تنافى،ناچاريم از ظهورش در وجوب رفع يد كنيم.

تبصره

تخصيص اقسامى دارد:

1.اكثر،2.كثير،3.قليل،4.اقل.

تخصيص اكثر،آن است كه متكلم،اول عامى را بگويد سپس اكثريت افرادش را از تحت عام اخراج حكمى كند.مثلا:اكرم العلماء إلا علماء الصرف و النحو و الكلام و الاصول و الرجال و...كه فقط علماى فقه در تحت آن بماند.

تخصيص كثير،آن است كه جمع كثيرى را اخراج كند(مثلا 40 درصد را).

تخصيص قليل،آن است كه جمع قليلى را اخراج كند(مثلا 10 درصد را).

تخصيص اقل،آن است كه يك يا دو نفر را يا 3 درصد را اخراج كند كه بهترين نوعش همين است.

8.المرة و التكرار

گاهى صيغۀ افعل،به كمك قرائن خارجى،دلالت بر مره و دفعتا واحدة مى‌كند.مانند:

اضرب زيدا مرتا او دفعتا واحدة.

و گاهى صيغۀ افعل،به كمك قرائن خاص،دلالت بر تكرار و دفعات مى‌كند.مانند:

اضرب زيدا مكررا و دائما و...

و گاهى صيغۀ افعل،مجرد است از هرگونه قرينه‌اى كه دال بر فور يا تراخى باشد.

مثل اينكه فقط گفته:اضرب زيدا.

در قسم اول و دوم كه دليل خاص داريم،ما تابع دليل هستيم.كلام در قسم سوم است؛در اينجا هم در دو مقام بحث مى‌كنيم:

1.ظهور وضعى،2.ظهور اطلاقى.

اما ظهور وضعى،چهار نظريه وجود دارد:

1.صيغۀ افعل وضع شده براى دلالت بر مره؛و استعمالش در تكرار،مجاز است.