نوع اول خدمات بانكى و جاى‌گزين‌هاى شرعى آن‌

جاى‌گزين اول- عقد مضاربه‌

«عقد مضاربه» نخستين جاى‌گزينى است كه نظر دانشمندان اسلامى را در مباحث جاى‌گزين بانكدارى ربوى به خود جلب كرده و اين نظريه در برخى بانك‌هاى اسلامى موفقيت بزرگى به دست آورده است. درباره موفقيت اين راهكار بايد به چند نكته اشاره كرد:

اول‌- عقد مضاربه در اصطلاح فقه اسلامى، عقد مخصوص مالك (صاحب سرمايه) و عامل (صاحب‌كار) است. صاحب سرمايه با عامل به اين صورت عقد تجارى مى‌بندد كه سرمايه از من و كار از شما باشد و سود هر كدام به نسبت درصدى معين مى‌شود. در بيش‌تر موارد، اجراى عقد بين مالك و عامل به صورت مستقيم صورت مى‌گيرد، اما گاهى شخص سومى بين آن‌ها واسطه مى‌شود و عقد مضاربه را با وكالت از سوى صاحب سرمايه با عامل اجرا مى‌كند. در اين بين، بانك واسطه‌اى است كه از سوى سپرده‌گذار وكيل مى‌شود تا اموالش را با عقد مضاربه و رعايت شرايط خاص به كارگزاران واگذار كند و سهم هر يك را از سود به دست آمده با درصد معين مشخص سازد.

دوم‌- موفقيت عقد مضاربه به عنوان يك گزينه جاى‌گزين براى نظام سنتى ربوى در توسعه اقتصادى، صنعتى و كشاورزى، از يك سو به تقويت‌