بود و مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ‌ صله‌ يَكْتُمُ‌ است نه صفت‌ رَجُلٌ‌ يعنى مرد مؤمن كه كتمان ايمان خود مينمود از آل فرعون و اصح و اشهر آنست كه او حزبيل است كه ابن عم فرعون است و در روايت واقع شده كه مدت صد سال بود كه ايمان داشت و تقيه مى‌كرد. و از ابو عبد اللَّه جعفر بن محمّد صادق صلوات اللَّه و سلامه عليه مروى است كه‌

التقية من دينى و دين آبائى و لا دين لمن لا تقية له و التقية ترس اللَّه فى ارضه لان مؤمن آل فرعون لو اظهر الاسلام لقتل‌

تقيه از دين منست و دين پدران من، دين ندارد هر كه او را تقيه نيست و تقيه سپر خداست در زمين او كه بآن سهام مضرت و سيوف اذيت مندفع ميشود زيرا كه مؤمن آل فرعون اگر اظهار اسلام ميكرد كشته ميگشت، از ابن عباس منقول است كه از آل فرعون غير از حزبيل كه ابن عم فرعون بود و آسيه كه زن او بود كسى ديگر ايمان بموسى نياورد، حاصل كه حزبيل چون ديد كه فرعونيان در تكاپوى قتل موسى عليه السّلام اند از روى انكار گفت كه‌ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلًا آيا ميكشيد مردى را يعنى قصد قتل او ميكنيد أَنْ يَقُولَ‌ براى آنكه مى‌گويد كه‌ رَبِّيَ اللَّهُ‌ آفريدگار من خداى بحق است نه غير او وَ قَدْ جاءَكُمْ‌ و حال آنكه آورده است بشما بِالْبَيِّناتِ‌ معجزات روشن و هويدا من ربّكم از نزد پروردگار شما كه دلالتى تمام دارد بر صدق قول او چون قلب عصا باژدها و يد بيضا و غير آن و با وجود اينهمه براهين ظاهره اصلا در امر او تأملى و تفكرى نمينمائيد و ذكر أَنْ‌ بجهت دلالتست بر علت قتل چه اگر قول مصدر بآن نمى‌بود معلوم نميشد كه علت قتل او ايمان است؛ و محتمل است كه محليت نصب جمله بر ظرفيت باشد يعنى آيا مر او را ميكشيد در وقتى كه از او قول توحيد مى‌شنويد و رَبِّيَ اللَّهُ‌ از قبيل صديقى زيد است كه دال بر حصر است، و بدانكه اين كلام مصرح است بر انكار عظيم و تبكيت شديد چه مآل معنى بآن راجع است كه آيا مرتكب فعل شنيع مى- شويد كه آن قتل نفس محرم است و حال آنكه علت ارتكاب شما بآن نيست مگر كلمه حقه او كه‌ رَبِّيَ اللَّهُ‌ است با آنكه او بر صدق دعوى خود اكتفاء ببينه واحده نميكند بلكه بينات متعدده ميآورد از جانب كسى كه پروردگار شما است، و اضافه (رب) بايشان بجهت استدراج ايشانست باعتراف و تليين جناح و كسر سورة ايشان، بعد از آن بر ايشان اخذ احتجاج نموده بر سبيل احتياط و تقسيم بر اينوجه كه‌ وَ إِنْ يَكُ كاذِباً و اگر او باشد دروغگو فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ‌ پس بر او است و بال دروغ او و نكال عقوبت آنكه آن قتل او است‌ وَ إِنْ يَكُ صادِقاً و اگر باشد راستگوى پس لا اقل‌ يُصِبْكُمْ‌ برسد بر شما بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ‌ پاره‌اى از آنچه شما را از آن وعيد نمايد. يعنى اگر بالفرض همه آن بشما نرسد پس بلا شبهه بعضى از آن بشما رسد اين كلام مبالغه است بر تحذير و اظهار انصاف و عدم تعصب بر اتيان نمودن بقولى كه اقرب است‌