مشقت حضرت سبحانه اين آيه فرستاد و بار اين تعب را از او برداشت و از مغيرة بن شعبه روايتست كه چون رسول (ص) چندان بر پاى ايستاد كه هر دو پاى وى ورم كرد وى را گفتند يا رسول اللَّه نه خدا تو را آمرزنده است اينهمه رنج چرا بر خود قرار ميدهى و اين همه تعب چرا ميكشى فرمود كه‌

أ فلا اكون للَّه عبدا شكورا

خدا را بنده شاكر نباشم حق سبحانه آيه مذكوره را انزال فرمود وى را بتخفيف مشقت امر كرد و ببايد دانست كه جمله موصوله يا خبر طه است اگر آن را مبتدا دانند بر تاويل سوره يا قرآن و بنا بر اين قرآن در اين جمله واقع موقع عايد است و يا جواب قسم است اگر طه مقسم به باشد و يا منادى له است اگر طه ندا باشد و يا استيناف است اگر طه جمله فعليه باشد يا اسميه باشد باضمار مبتدا يا طايفه محكية از حروف و شقا شايع است در معنى تعب و منه (اشقى من رايض المهر و سيد القوم اشقيهم) و ميشايد كه عدول از تعب به شقا جهت اشعار باشد بآنكه حق سبحانه انزال قرآن فرموده بر پيغمبر خود تا سعيد شود و يا بجهت آنست كه تا رد قول ابو جهل و اتباع او باشد كه تكذيب وى ميكردند و انزال قرآن را سبب شقاوت وى ميدانستند چنان كه مذكور شد و نزد بعضى تعب حضرت جهت فرط تاسف او بود بر كفر قريش و عناد ايشان و متعظ نشدن بپند دادن او و تحسر او بر عدم ايمان ايشان كقوله‌ فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ‌ يعنى ما انزال قرآن نكرديم بر تو تا تو در رنج و تعب افتى بجهت كثرت تاسف و اندوه خوردن تو بر شدت كفر و عناد قريش و تكذيب ايشان بقرآن و متعظ نشدن ايشان بپند دادن تو ايشان را إِلَّا تَذْكِرَةً ليكن فرستاديم آن را بر تو بجهت پند دادن تو لِمَنْ يَخْشى‌ مر آن كسى را كه بترسد يعنى در دل او خشيت و رقت باشد تا بانذار آن متاثر گردد و صاحب انوار گفته كه انتصاب تذكرة بر استثناء منقطعست و جايز نيست كه بدل باشد از محل لتشقى بجهت اختلاف جنسين و نه اينكه مفعول له انزلنا باشد چه فعل واحد متعدى بدو علت نميشود و نزد بعضى اين مصدر است در موقع حال از كاف عليك يا از قرآن يا مفعول له است گاهى كه لتشقى متعلق باشد به محذوف كه آن صفت قرآنست اى ما انزلنا عليك القرآن المنزل لتتعب بتبليغه الا لتذكر من يخشى و صاحب كشاف گفته كه هر يك از لتشقى و تذكرة علت فعل مذكور اند الا آنست كه در اول واجبست كه با لام باشد زيرا كه آن براى فاعل فعل معلل نيست پس شريطه انتصاب در او مفقود باشد و در دوم جايز است قطع لام از آن و نصب آن بجهت اجتماع شرايط كه آن فعل فاعل معلل است و مقارن آن در وجود و تخصيص خاشى به ذكر با آنكه تذكير عامست جهت انتقاع او است بدان و قوله‌ تَنْزِيلًا منصوبست باضمار فعل آن يعنى فرو فرستاده شد قرآن فرو فرستادنى‌