كه فرمود

نحن عنينا

بها از اين آيه ما را خواسته‌اند يعنى اين آيه در حق ما نازل گشته و اينمعنى از شيمه و خصال ما است و بدانكه گريه نزد تلاوت يا استماع قرآن از جمله مسنونات مؤكده است و مرويست از حضرت رسالت (ص) كه‌

اتلوا القرآن و ابكوا فان لم تبكوا فتباكوا

يعنى قرآن خوانيد و بگرييد و اگر نتوانيد خود را بتكليف بر گريه داريد صالح مر بنى رحمة اللَّه فرموده كه در خواب قرآن بر حضرت رسول ميخواندم فرمود

يا صالح هذا القراءة فاين البكاء

اى صالح اين قرائت است گريه آن كو و شبهه نيست كه گريه لازم شوقست در كلام دوست چه هر گاه آتش شوق در كانون دل برافروخته گردد از ديده آب و خون ريختن گيرد وَ إِذا سَمِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرى‌ أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ‌ و از حضرت رسالت (ص) روايتست كه‌

ان القرآن نزل بحزن و اذا قرأتموه فتحازنوا

بدرستى كه قرآن بحزن و اندوه نازل شده پس هر گاه كه قرائت آن كنيد خود را بر حزن داريد و آن حضرت هر گاه كه تلاوت ميفرمود دعايى كه مناسب آن بود در سجده ميخواند پس اگر آيه الم سجده ميخواند ميگفت‌

اللهم اجعلنى من الساجدين لوجهك المسبحين بحمدك و اعوذ بك ان اكون من المستكبرين عن امرك‌

و اگر بسجده‌ سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى‌ ميرسيد ميفرمود كه‌

اللهم اجعلنى من الباكين اليك الخاشعين لك‌

و اگر اين آيه را ميگفت‌

اللهم اجعلنى من عبادك المنعم عليهم المهديين الساجدين لك الباكين عند تلاوة آياتك‌

اين سجده پنجم است از سجدات قرآنى و بعضى از اكابر امت گفته‌اند كه اينسجده كه بجهت تلاوت آيات رحمانى وقوع مييابد سجود انعام عام است و گريه كه متفرع بر او است گريه فرح و سرور چه رحمت رحمانيت مقتضى لطف و رافت است و موجب تحبب و مسرت پس نتيجه آن طربست نه اندوه تعب بدانكه حق سبحانه ذكر پيغمبران و صالحان امم كرد و از افعال و اقوال ايشان اخبار كرد بعد از آن از حال فساق و فجار كه بعد از ايشان پيدا شدند خبر ميدهد كه‌ فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ‌ خلف بسكون لام بمعنى عقب طالح است و بفتح لام بمعنى عقب صالح خلف سوء و خلف صدق بسكون لام اول و فتح لام ثانى در رسيدند از پس ايشان فرزندان بد كه از فرط غفلت و جهالت‌ أَضاعُوا الصَّلاةَ فرو گذاشتند نماز را يعنى ترك كردند وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ‌ و پيروى كردند آرزوهاى نفس را از انواع معاصى چون شرب خمر و زنا و استحلال محرمات و امثال آن از ابن عباس مرويست كه اينها يهودند كه از اولاد انبيا بودند و ترك صلاة مفروضه كردند و شرب خمر كردند و نكاح خواهر پدرى را حلال دانستند و از مجاهد و قتاده مرويست كه مراد فساق اين امتند تا روز قيامت و ابن مسعود و ابراهيم و عمر بن عبد العزيز و ضحاك بر آنند كه مراد باضاعة صلاة تا خير آنست از مواقيت آن نه ترك آن و اينقول اخير از ابى عبد اللَّه (ع) نيز مرويست ابو سعيد خدرى در اين آيه از رسول (ص) روايت كرده كه اينجماعت كه اضاعه صلاة نمايند پس از شصت سال از هجرت من پيدا شوند و از