صورت صواب بايشان نمايد تا مرتكب آن شوند اين اعتراض است براى بيان مواعيد شيطان‌ إِنَّ عِبادِي‌ بدرستى كه بندگان خالص و برگزيده من كه بحكم هؤلاء فى الجنة براى بهشت آفريده شده‌اند لَيْسَ لَكَ‌ نيست تو را عَلَيْهِمْ‌ بر اغواى ايشان‌ سُلْطانٌ‌ تسلط و قدرت يعنى همه كس را توانى فريفت مگر بندگان مرا قشيرى گفت كه بنده حق آنست كه در بند غير او نباشد وَ كَفى‌ بِرَبِّكَ‌ و پسنديده است پروردگار تو وَكِيلًا نگه دار بندگان خود را از اضلال تو بوسيله دلايل هاديه و حجج واضحه كه زاجر است از اطاعت تو يا كافيست او در آنكه كار خود را باو باز گذارند و از وساوس تو ملتجى باو شوند و باو استعانة نمايند از مكر و فريب تو و بعد از ذكر شيطان و ذكر مشركان و عبده اوثان احتجاج ميفرمايد بر ايشان بدلايل توحيد و ايمان بقوله‌ رَبُّكُمُ الَّذِي‌ پروردگار شما آن كس است كه بقدرت كامله‌ يُزْجِي‌ ميراند و روان ميگرداند لَكُمُ الْفُلْكَ‌ براى شما كشتى را فِي الْبَحْرِ در دريا بوسيله رياح و نگه‌داشتن آن را بر سراب‌ لِتَبْتَغُوا تا بجوئيد مِنْ فَضْلِهِ‌ از فضل او يعنى روزى خويش را كه ربح معاملاتست و گويند كه آن فضل سود است با متعه كه بى‌عبور بر دريا بدست نيايد إِنَّهُ كانَ‌ بدرستى كه خداى هست‌ بِكُمْ رَحِيماً بشما مهربان كه كارهاى مشكل بر شما آسان ميگرداند و اسباب ما يحتاج شما را مهيا كند و بعد از آن از احوال سكنه كشتى خبر ميدهد كه‌ وَ إِذا مَسَّكُمُ الضُّرُّ چون برسد شما را سختى يعنى خوف غرقشدن‌ فِي الْبَحْرِ در دريا ضَلَ‌ گم شود و برود از خواطرهاى شما مَنْ تَدْعُونَ‌ هر كرا ميخوانيد و ميپرستيد إِلَّا إِيَّاهُ‌ مگر او را كه خداوند يگانه است و يكتا يعنى كه در آن جز وى را نميخوانيد و نجات جز از وى نميجوئيد فَلَمَّا نَجَّاكُمْ‌ پس آن هنگام كه برهانيد شما را از غرقشدن بمحض فضل خود و برسانيد إِلَى الْبَرِّ بسوى بيابان‌ أَعْرَضْتُمْ‌ برگشتيد از توحيد و باز روى بپرستش بتان آورديد و گويند اعراض بمعنى اتساع است در كفر آن نعمت يعنى در كافر نعمتى توغل كرديد بعد از نجات از غرق‌ وَ كانَ الْإِنْسانُ‌ و هست آدمى‌ كَفُوراً بسيار ناسپاس هر نعمت خداوند خود را اين در حكم تعليل اعراض است‌ أَ فَأَمِنْتُمْ‌ همزه براى انكار است و فا عطفست بر محذوفى اى أ نجوتم أ فأمنتم يعنى آيا نجات يافتيد بعد از رسيدن شما از دريا بصحرا پس ايمن شديد