نام کتاب : تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين نویسنده : كاشانى، ملا فتح الله جلد : 5 صفحه : 265
خالى از شايبه شرك چه قبول عمل فرع ايمان صحيح است فَأُولئِكَ
پس آن گروه كه جامع شروط ثلاثهاند يعنى طالب آخرت و سعى ايمان كانَ سَعْيُهُمْ
هست شتافتن ايشان مَشْكُوراً مقبول و پسنديده نزديك خداى
تعالى يعنى مثاب بر آنچه شكر از جانب خداى اعطاى ثوابست بر طاعت
كُلًّا نُمِدُّ هر يك را از آن گروه كه
طالبان دنيا و جويندگان عقبىاند مدد كنيم بر وجه مصلحت و طبق حكمت هؤُلاءِ آن گروه را بمقدار كفايت وَ هَؤُلاءِ و آن گروه را بقدر همت يعنى
هيچكدام را محروم نگردانيم بلكه مدد كنيم مِنْ عَطاءِ
رَبِّكَ از عطاى خداوند تو
وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ و نيست عطاى آفريدگار تو مَحْظُوراً منع كرده و بازداشته از مؤمن و
كافر مؤمن را هر دو سراى و كافر را در دنيا چه بخل بحضرت او روا نيست انْظُرْ بنگر بديده اعتبار كه از روى حكمت
و مصلحت كَيْفَ فَضَّلْنا چگونه افزونى دادهايم بَعْضَهُمْ بعضى آدميان را عَلى بَعْضٍ بر بعض ديگر از ايشان در
روزى كه بعضى را در آن سعة است و برخى را عسرت يا در صحت و مرض ما تفضيل دادهايم
برخى را كه جوياى عقاباند بتوفيق و لطف بر بعضى كه طالب دنيااند بر وجه تخليه كه ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَ يَتَمَتَّعُوا در
شأن ايشانست وَ لَلْآخِرَةُ و هر آينه آن سراى آخرت أَكْبَرُ دَرَجاتٍ بزرگتر است از روى
درجها و مرتبهها وَ أَكْبَرُ تَفْضِيلًا و بزرگتر بر وجه
افزونى نهادن يعنى تفاوت در آخرت بيشتر است زيرا كه تفاوت بهشت بدرجاتست و مسافت
از درجه تا درجه برتر از ما بين زمين و آسمان باشد و تفاوت دوزخ بدركات آنست و از
دركه تا دركه برتر از زمين تا آسمان خواهد بود
لا تَجْعَلْ خطاب بحضرتست و مراد هر يك از امتند يعنى فرا
مگير اى بنده مَعَ اللَّهِ با خداى بحق إِلهاً آخَرَ خداى ديگر را در الوهيت و
عبادت فَتَقْعُدَ پس بنشينى در دوزخ جاويدان مَذْمُوماً نكوهيده اين از افعال ناقصه
است به معنى (تصيير و مذموما) خبر آن مانند (حتى فقدت كانها حرية) يعنى گروهى در
دوزخ نكوهيده و موصوف بهمه بديها يا مذموم از لسان ملائكه و مخذول از عنايت خدا مَخْذُولًا فرو گذاشته يعنى محروم از همه
نيكوها وَ قَضى رَبُّكَ و حكم كرد پروردگار تو
اى محمد (ص) بر جميع مكلفان حكمى مقتضى و مقطوع
أَلَّا تَعْبُدُوا بآنكه مپرستيد يعنى تو و امت تو پرستش
منمائيد إِلَّا إِيَّاهُ مگر او
نام کتاب : تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين نویسنده : كاشانى، ملا فتح الله جلد : 5 صفحه : 265