قوة و عقل كه مشابه سن طفوليت باشد و آن هفتاد و پنج يا نود است و قول اول را اصبغ بن نباته از امير المؤمنين (ع) روايت كرده و قوله‌ لِكَيْلا يَعْلَمَ‌ لام عاقبه است يعنى سر انجام آن پير بزرگ سال باين ميكشد كه نداند بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئاً پس از دانستن چيزى را يعنى بحال طفوليت باز رود كه چيزها را فراموش كند و قوة حافظه و فهم او برود و دمياطى گفته كه مراد كفارند چه مسلمانان زياده نكند طول عمر مگر كرامة و عقل و در طريق ما نيز وارد شده كه مؤمن را هرگز اينحالت دست ندهد إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ‌ بدرستى كه خداى تعالى دانا است بمقادير اعمال بندگان‌ قَدِيرٌ توانا است كه شاب نشيط را بميراند و هم فانى را باقى گذارد و در اين تنبيه است بر آنكه تفاوت اجال مردمان نيست مگر بتقدير حكيم قادر با اين وجه كه تركيب ابنيه ايشان كند و تعديل امزجه ايشان نمايد بر قدر معلوم و اگر بمقتضاى طبع باشد تفاوت به اين مرتبه واقع نشود بعد از آن بيان تفاوت ارزاق بندگان ميكند بحسب مصالح و ميفرمايد كه‌ وَ اللَّهُ فَضَّلَ‌ و خدا افزونى داد بَعْضَكُمْ عَلى‌ بَعْضٍ‌ برخى از شما را بر برخى ديگر فِي الرِّزْقِ‌ در روزى يعنى در مال دنيا تا يكى توانگر باشد و ديگرى درويش يكى مهتر و ديگرى چاكر فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا پس نيستند آنان كه افزونى نيافتند در اموال يعنى آنها كه بسبب مال مهتر و بهتر و توانگر و مالك رقاب جمعى از موالى شده‌اند نيستند بِرَادِّي رِزْقِهِمْ‌ باز گرداننده روزى و مال خود عَلى‌ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ‌ بر آنها كه مالك شده است دستهاى ايشان يعنى خواجگان مالهاى خود را ببندگان خود نميدهند كه اگر مالكان مملوكان را در مال خود شريك سازند فَهُمْ فِيهِ سَواءٌ پس باشد ولات و موالى در مال‌دارى يكسان پس بجهة استيلاى و تسلط بر مماليك و عدم رضا بمساوات بندگان با ايشان مال را بايشان نميدهند و آنها را شريك خود نميگردانند تا موجب نقص ايشان نشود و در تيسير و غيره گفته‌اند كه خطاب با مشركان عربست بر وجه رد و انكار كه در تلبيه ميگفتند لبيك لا شريك لك الا شريك هو لك پس حق تعالى ميفرمايد كه شما تجويز نميكنيد كه بندگان شما شريك شما باشند در اموال كه حق تعالى بشما انعام كرده پس چگونه روا ميداريد كه بتان و عبيد من شريك من باشند در الوهيت چنان كه در جاى ديگر فرموده كه‌ ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلًا مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ شُرَكاءَ فِي ما رَزَقْناكُمْ فَأَنْتُمْ فِيهِ سَواءٌ ابن عباس فرموده كه نزول آيه در نصارى نجرانست كه عيسى را شريك خدا ميدانستند و ميگفتند كه‌ الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّهِ‌ و نزد بعضى ديگر معنى آنست كه آنان كه حقتعالى‌