روزى را بر ايشان تفضل فرموده از احرار و ملاك روزى را بممالك خود نميدهند و رازق ايشان نميشوند بلكه حقتعالى رازق همه ملاك و مماليكست چه انفاق مالك بر مملوك از چيزيست كه حقتعالى روزى او گردانيده پس حقتعالى رازق همه ايشان باشد و همه در مرزوقيت مساوى باشند و قول اول منقولست از ابن عباس و مجاهد و قتاده‌ أَ فَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ‌ آيا پس بنعمة خداى انكار ميكنيد حفص بغيب ميخواند يعنى كافران انكار نعم او ميكنند و چون ثابت شد كه منعم بجميع نعم او است پس هر كه بت را شريك او گويد منكر نعمة او شده باشد و نيز در تعداد نعم خود ميفرمايد وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ‌ و خدا بيافريد براى شما مِنْ أَنْفُسِكُمْ‌ از جنس شما أَزْواجاً زنان را كه با ايشان آرام گيريد و اولاد مثل اولاد شما باشند و گويند مراد خلق حوا است براى آدم‌ وَ جَعَلَ لَكُمْ‌ و آفريد براى شما مِنْ أَزْواجِكُمْ‌ از زنان شما بَنِينَ‌ پسران‌ وَ حَفَدَةً و اولاد اولاد يا دختران چه حافد بمعنى مسرع در خدمتست و بنات در بيوت خدمت سكنه آن ميكنند و از ابن عباس و حسن روايتست كه حفدة خدم و اعوان خانه‌اند و گويند مراد دامادانند بر دختران و اين قول والبى است از ابى عبد اللَّه (ع) و قول ابن مسعود و ابراهيم و سعيد بن جبير و نزد ضحاك فرزندان زنانند كه از شوهر ديگر دارند و محتملست كه مراد بحفده همان بنين باشد و عطف بجهة تغاير وصفين چه اصل حفد بمعنى اسراعست در عمل‌ وَ رَزَقَكُمْ‌ و روزى داد شما را مِنَ الطَّيِّباتِ‌ از پاكيزه‌ها يعنى اموال حلال يا ملاذ مطاعم و ملابس و من براى تبعيض است چه دنيا نمونه طيبات آخرة است پس در دنيا جميع طيبات را با آدميان نداده‌اند أَ فَبِالْباطِلِ يُؤْمِنُونَ‌ آيا به بيهوده ميگروند مشركان عقيده مشركان آن بود كه بتان اعانت ايشان ميكنند در روزى و فردا شفاعت ايشان كنند حقتعالى بر وجه انكار ميفرمايد كه مشركان باين امر باطل ميگروند وَ بِنِعْمَتِ اللَّهِ‌ و بنعمة خدا هُمْ يَكْفُرُونَ‌ ايشان نميگروند چه اضافه نعمة بر بتان ميكنند گويند باطل آن چيزيست كه حرام كردند از بحيره و سايبه و نعمة آنچه حقتعالى بديشان حلال گردانيده و يا باطل شيطانست و ايشان بدو ميگروند و نعمة حضرت رسالتست (ص) كه بدر ايمان نمى‌آرند و تقديم صله بر فعل يا بجهة اهتمام است و يا ابهام تخصيص جهة مبالغه يا محافظه بر فواصل‌ وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ‌ و ميپرستند بغير خدا ما لا يَمْلِكُ‌ آن چيزى را كه مالك نيست يعنى نميتواند براى ايشان‌ رِزْقاً روزى دادن را مِنَ السَّماواتِ‌ از آسمان ها يعنى باران‌ وَ الْأَرْضِ‌ و از زمين يعنى نبات خلاصه معنى آنست كه كافران عبادت بتان ميكنند كه‌