ما يُسِرُّونَ‌ آنچه پنهان ميسازند از مكر بر رسول و غير آن از عقايد فاسده‌ وَ ما يُعْلِنُونَ‌ و آنچه آشكار ميكند از حرب و مخاصمه با وى پس جزا و سزاى ايشان خواهد داد اصل جرم بمعنى كسب است و كانه قال (لا يحتاج فى معرفة هذا الامر الى اكتساب علم بل معلوم ان اللَّه يعلم ما يسرون و ما يعلنون) إِنَّهُ‌ بدرستى كه خدا لا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ‌ دوست نميدارد مستكبران را كه از توحيد خدا و تصديق پيغمبر (ص) سركشى كنند و در حديث قدسى آمده كه‌

الكبرياء ردائى و العظمة ازارى فمن نازعنى واحدا منهما عذبته بنارى‌

وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ‌ و چون گويند كافران يعنى اتباع و سفله پرسند از رؤسا و اشراف كه‌ ما ذا أَنْزَلَ‌ چه چيز فرستاده‌ رَبُّكُمْ‌ پروردگار شما بمحمد (ص) اينسخن بر سبيل استهزاء و تحكم است چه ايشان بنزول قران مقر نبودند اما چون كسى به استهزاء پرسيدى كه خدا چه فرستاده است‌ قالُوا گفتند أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ‌ آن فرستاده شده سرگذشت پيشينيانست يعنى هيچ فرو نفرستاده و آنچه او ميخواند اساطير الاولين است يا آنكه چون وافدان بر ايشان وارد شده اينسخن ميپرسيدند تا حقيقة و بطلان قران بديشان محقق شود ايشان اضلال ايشان كرده گفتند كه اساطير الاولين است و گويند قائلان اين مقتسمان بودند و بر هر تقدير بدين سخن قوم بسيار را گمراه ساختند حقتعالى فرموده كه اين عمل كردند لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ‌ تا بردارند بار گناهان خود را كامِلَةً بتمامى و كمال‌ يَوْمَ الْقِيامَةِ در روز رستخيز وَ مِنْ أَوْزارِ الَّذِينَ‌ و بردارند بعضى از گناهان آنان كه‌ يُضِلُّونَهُمْ‌ گمراه ميساختند ايشان را بِغَيْرِ عِلْمٍ‌ بى‌دانشى اين حالست از مفعول يعنى گمراه ميكردند كسانى را كه نميدانستند اينها كه متبوعان ايشان گمراه‌اند مراد آنست كه متبوعان هم عقوبت كفر خود خواهند كشيد بتمام و هم حصه تسبب و اضلال قومى كه ايشان را گمراه كرده‌اند و در اينمعنى است قول پيغمبر

من سن سنة سيئة فله وزرها و وزر من عمل بها الى يوم القيمة من غير ان ينقص من وزره شي‌ء

هر كه او سنت بد وضع كند وزر و وبال آن بر او باشد و وزر و وبال آنكه بر آن عمل كند تا روز قيامت بى آنكه از عقوبت وى چيزى بكاهانند و فايده قيد بغير علم دلالتست بر آنكه جهل اتباع بضلالت متبوعان عذر نميشود زيرا كه بر اتباع واجب است كه بحث كنند و تميز نمايند ميان محق و مبطل‌ أَلا ساءَ بدانيد كه بد باريست‌ ما يَزِرُونَ‌ آن بارى كه ايشان ميكشند از عقوبت ضلالت و وبال اضلال بعد از آن بر سبيل تهديد كفار مكه و تسليه حضرت (ص) ميفرمايد كه‌ قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ‌ بدرستى كه مكر كردند آنان كه بودند