بر شما مِنْ سُلْطانٍ‌ هيچ تسلطى كه شما را اكراه و اجبار كنم بر كفر و معصيت يا حجتى نبود مرا بر صحت قول من‌ إِلَّا أَنْ دَعَوْتُكُمْ‌ مگر آنكه شما را بخواندم بوسوسه و فريب بى‌حجتى و برهانى اين كلام از جنس سلطان نيست ليكن بر طريقه (تحية بينهم ضرب وجيع) واقع شده يا استثناى منقطع است يعنى لكن شما را دعوت كردم بكفر و ضلال‌ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي‌ پس اجابت كرديد شما مرا بزودى و تامل نكرديد در عواقب امور خود فَلا تَلُومُونِي‌ پس مرا ملامت مكنيد بمجرد وسوسه كه كردم زيرا كه دشمن شما بودم پس بدين مقدار كه كردم مستحق ملامت نيستم چه دشمن هر چه از آن بدتر نباشد در حق دشمن ميكند وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ‌ و ملامت كنيد نفسهاى خود را كه مرا فرمان برديد و قول خداى را كه گفته بود لا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطانُ‌ نشنيديد ما أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ‌ من نيستم امروز رهاننده شما و فرياد رس شما از عذاب‌ وَ ما أَنْتُمْ بِمُصْرِخِيَ‌ و شما نيز نيستيد رهاننده و فريادرس من اين دليلست بر فساد قول مجبره چه اگر خداى كفر و معاصى در ايشان آفريده بودى ابليس نگفتى كه خود را ملامت كنيد بلكه گفتى خدا را ملامت كنيد كه كفر را در شما آفريده پس مرا و شما را در آن گناهى نباشد إِنِّي كَفَرْتُ‌ بدرستى كه من امروز كافر شدم‌ بِما أَشْرَكْتُمُونِ‌ بآنچه انباز گرفتيد مرا با خدا مِنْ قَبْلُ‌ پيش از اين در دنيا كقوله‌ وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ‌ يا كافر شده بوديم بخدا پيش از اشراك شما در وقتى كه قبول امر خدا نكردم در سجده پدر شما يا ماء مصدريت است يعنى كافر شدم امروز پيش از شريك گردانيدن شما مرا با خدا در دنيا و يا كافر شدم در دنيا پيش از آنكه شما مرا شريك خدا گيريد يعنى در وقت امتناع از سجود پس امروز بيزارم از شرك شما إِنَّ الظَّالِمِينَ‌ بدرستى كه ظالمان يعنى مشركان‌ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ‌ مر ايشان راست عذاب دردناك موصوف به دوام و خلود اين تتمه كلام ابليس است يا ابتداى كلامست از خداى تعالى و در حكايت امثال اين لطف است مر سامعان را و ايقاظ ايشان تا تدبر كنند در عواقب امر خود ابن عامر روايت كرده از رسول خدا (ص) در باب حديث شفاعت كه آن حضرت فرمود كه عيسى (ع) در عرصه قيامت بمن اشاره كند و باصحاب خود گويد

ذلكم النبى الامى‌

اين آن پيغمبر امى است كه من بوى بشارت دادم شما را پس مرا گويد يا خاتم النبيين برخيز و شفاعت عصات اهل ايمان خود كن من برخيزم براى شفاعت از مجلس من بويى پيدا شود كه شنوندگان بويى از آن خوشتر نشنيده باشند پس شفاعت كنم و حقتعالى اجابت فرمايد و مرا نورى دهد از فرق تا قدم كه همه اهل عرصات آن را به بينند و چون‌