حكم او را وَ هُوَ سَرِيعُ الْحِسابِ‌ و اوست زود حساب يعنى زمانى بسيار نگذشته باشد از عذاب ايشان در دنيا بقتل و جلا كه حقتعالى حساب ايشان كند در آخرت از ابن عباس مرويست كه نقصان زمين و خرابى آن بمرگ علما باشد ابو دردا روايت كرده كه رسول خدا (ص) فرمود

خذوا العلم قبل ان يذهب‌

فرا گيريد علم را پيش از آنكه برود گفتند ذهاب آن چگونه باشد و حال آنكه قرآن در ميان ما است و در دلهاى ما و پيوسته آن را ميخوانيم و بفرزندان تعليم مى‌دهيم حضرت در غضب شد و فرمود

ان اللَّه لا يقبض العلم بين الناس مزغه و لكن يقبض العلم بقبض العلماء

باز نگيرد ميان مردمان بلكه عالمان را قبض كند

حتى اذا لم يبق عالم اتخذ الناس رؤساء جهالا فافتوا بغير علم فضلوا و اضلوا

تا آن گاه كه عالمى نماند مردمان پيشوايان جاهل فرا گيرند و ايشان فتوى دهند بدون علم پس گمراه شوند و گمراه گردانند و از آن حضرت مرويست كه‌

موت العالم ثلمة فى الدين لا يسدها شي‌ء الى يوم القيمة

مرگ عالم رخنه باشد در مسلمانى كه آن را كه هيچ چيز نه بندد تا روز قيامت و بعضى از اكابر گفته‌اند كه موت الانبياء يفرح به للعين و موت الآباء مصيبة للنبيين و موت الأبناء يقطع الوتين و موت الاكفاء يعرق منه الجبين و موت العلماء ثلمة فى الدين بعد از آن بر سبيل تسليه حضرت رسالت ميفرمايد كه‌ وَ قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ‌ و بدرستى كه مكر كردند يهودان يا مشركان كه پيش از يهود يا كفره زمان تو بودند با پيغمبران خود فَلِلَّهِ الْمَكْرُ جَمِيعاً پس مر خدايراست يعنى نزد او است همه تدبير و امر پس مكر ايشان را بر ايشان رد كند يا نزد او است جزاء مكر همه ايشان چه هيچكس دفع عذاب كفار مكار از او نتواند كرد يَعْلَمُ ما تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ‌ و مى‌داند هر چه ميكند هر نفسى از خير و شر و جزاى او آماده ميسازد پس بر سبيل تهديد ميفرمايد كه‌ وَ سَيَعْلَمُ الْكُفَّارُ و زود باشد كه بدانند كافران از يهود و عبده اصنام كه فردا در قيامت يا در دنيا در وقت نزول عذاب استيصال يا عذاب قبر لِمَنْ عُقْبَى الدَّارِ مرگ را باشد عاقبت پسنديده در آن سراى اين تفسير جزاى خداست مكر ايشان را و ذكر لام براى دلالتست بر آنكه مراد بعقبى عاقبت محموده است و اضافه آن بدار نيز دالست بر اين‌ وَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا و ميگويند آنان كه ناگرويدگانند از مشركان مكه يا رؤساى يهود كه تو كه محمدى‌ لَسْتَ مُرْسَلًا نيستى فرستاده شده از نزد خدا بنبوت و دعوت‌ قُلْ كَفى‌ بِاللَّهِ‌ بگو خداى تعالى پسنديده و كافيست‌ شَهِيداً در حالتى كه گواه باشد بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ‌ ميان من و شما بآنكه من پيغمبر اويم‌