روح اللَّه عجب است از اينمرد كه نشاط چنين ميكند و حال آنكه او را يك ساعت عمر بيش نمانده عيسى بر وجه تعجب حواريان را از اين خبر داد آخر روز آن مرد را ديدند كه هيزم بر دوش بسته ميآيد گفتند يا روح اللَّه در اول روز فرمودى كه اينمرد را يك ساعت عمر بيش نمانده و اكنون بصحت و سلامت پشته هيزمى بر دوش كشيده مى‌آيد عيسى (ع) جواب داد كه جبرئيل مرا چنين گفته بود گفتند از جبرئيل سؤال كن تا سبب اين را بيان كند عيسى (ع) از او سؤال كرده گفت يا روح اللَّه در آن وقت كه من نزد تو مى‌آمدم در لوح نگاه كردم عمر او يك ساعت بيش نمانده بود چون از نزد ما بگذشت سائلى از او نان طلبيد آنچه در دست وى مانده بود بسائل داد حقتعالى بفرمود تا انقضاى اجل وى را از لوح محفوظ محو كردند و پنجاه سال در عمر وى افزودند و چنان مقرر شده بود كه موت او بگزيدن مار قتال سياه باشد كه در ميان هيزم او است و اكنون بر دوش دارد چون آن نان را تصدق كرد حقتعالى منع آن مار كرد و نگذاشت كه او را بگزد عيسى (ع) آن مرد را طلبيد و گفت پشته هيزم را بر زمين نه پس بگشادند مارى سياه از ميان آن بيرون آمد سنگى در دهان او مانده عيسى (ع) فرمود حقتعالى آن پاره نان را كه به درويش داده سنگى گردانيد در دهن اين مار نهاد تا نتواند كه ضررى بتو رساند حواريان متعجب شدند آن مرد چون بر اينقضيه مطلع شد در صدقه افزود و حقتعالى در مال و نعمت و زندگى او بركت فرمود و بدانكه صاحب مجمع در آيه‌ لِكُلِّ أَجَلٍ كِتابٌ‌ سه وجه ايراد فرموده يكى آنكه مر هر اجلى را كه مقدر است كتابيست كه در آن اثبات اجل فرموده پس آنچه در اين ثبت شده از آيات و معجزات كه بر يد پيغمبر خود (ص) اظهار كند به آن امر كند و آنچه در آن مسطور نشده چون آيات مقترحه آن را ظاهر نمى‌گرداند و اين قول بلخى است دوم آنكه مر حكم الهى را كتابيست چون اجل و حيات و موت و غير آن و اين قول جبائيست سوم آنكه مقلوب است و معنى اينكه مر هر كتابى را كه از آسمان نازل مى‌شود اجل مقدر است كه در چه قرن نازل شود پس تورية را وقتى است و انجيل را وقتى و قرآن را وقتى و اينقول ضحاكست و همچنين آيه‌ يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ‌ را هشت وجه تفسير كرده‌اند يكى آنكه اينمعنى در احكام ناسخ و منسوخ است و اين از ابن عباس و قتاده و ابن زيد و ابن جريح مرويست و مختار ابو على فارسى دوم آنكه محو مى‌كند از كتاب حفظه مباحات را و ثبت ميكند در آن آنچه متضمن جزا است از معاصى و طاعات و اينقول حسن و كلبى و ضحاك است و منقول از ابن عباس و جبائى نيز بر اينست سوم از ذنوب مؤمنان محو ميكند بر وجه فضل و اسقاط عذاب از آن ميفرمايد و اثبات ذنوب كسانى ميكند كه اراده عقاب ايشان فرموده بر وجه عدل و اين از سعيد بن جبير مرويست (چهارم) در هر سالى محو بعضى از رزق و اجل ميكند و بعضى را اثبات ميكند و محو شقاوت مى‌نمايد و اثبات سعادت ميفرمايد و اين‌