نام کتاب : تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين نویسنده : كاشانى، ملا فتح الله جلد : 1 صفحه : 453
دنو آنست و تيقن وقوع آن
وَ إِلَى اللَّهِ و
بسوى خدا يعنى بجزاى او تُرْجَعُ
الْأُمُورُ باز
گردانيده شود همه كارها يا آنكه اوامر و نواهى و احكام سلاطين و حكام كه امروز بر
رعايا جارى ميكنند روز قيامت باطل شود و فرمان جز حق را نبود كه وَ الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ و گويند معنى آيه آنست كه تمام كرده شد
كار شريعت اسلام و بيان همه احكام آن نموده شد پس مرجع همه كارها بسوى خداست يعنى
هر چه كنند از احكام شريعت مزد يابند و به مثوبات او رسند و چون حقتعالى بيان
شرايع كرد و گفت مردمان به سه فرقهاند كافر و منافق و مؤمن و مؤمن را وعده داد و
كافران و منافقان را وعيد نمود بعد از آن بيان ميكند كه ايمان نياوردن كافران از
آن نيست كه در آيات و حجج تقصيرى واقع شده بلكه از نفس بد ايشان و فعل پليد ايشان
است و ميفرمايد كه سَلْ بپرس خطاب بآن حضرت است يا هر كه
صلاحيت خطاب دارد و ميگويد كه بپرس از روى تقريع بَنِي إِسْرائِيلَ يهود مدينه را كَمْ
آتَيْناهُمْ چند
دادهايم پدران ايشان را مِنْ آيَةٍ
بَيِّنَةٍ از نشانه
روشن يعنى معجزه ظاهر و هويدا آيا از آيه بينة در كتب ايشان كه شاهد بود بر حق و
صواب آنچه پيغمبران بايشان آوردند بدانكه كم خبرية است يا استفهاميه مقرره و محل
آن نصب است بر مفعوليت يا مرفوع است (بابتدائية) بر حذف عايد از خبر و آية مميز
آنست و من براى فصل حاصل كه ميفرمايد كه اى محمد (ص) يهود همين تو را تكذيب نكردند
بلكه پيش از تو با پيغمبران خود نيز به اين طريق سلوك كردند و آيه بينه كه دليل
صدق پيغمبر ايشان بود مانند انقلاب عصا بحيه و يد بيضا و فلق دريا و طعام از من و
سلوى جمعى بدان گرويدند و جماعتى انكار آن كردند و جبائى گفته كه معنى آنست كه
بسيار داديم ايشان را حجت واضحه كه دلالت ميكند بر صدق محمد (ص) وَ مَنْ يُبَدِّلْ و هر كه تبديل دهد و بگرداند نِعْمَةَ اللَّهِ نعمت خداى را يعنى آية او را بعد از معرفت آن چه آن سبب
هدايت است كه اجل نعم است و تبديل آن باين است كه آن را سبب ضلالت و ازدياد رجس
گرداند يا بآنكه تأويل آن نمايد بر وجهى كه زايغ باشد از حق و يا تحريف و تغيير
صفت محمد صلّى اللَّه عليه و آله نمايد كه در تورية است مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُ از پس آنكه آمده است يعنى رسيده است باو
و ممكن است او را معرفت آن و در اين تعريض است بآنكه ايشان تبديل كردند آن را از
پس آنكه تعقل آن نمودند و بآن معرفت پيدا كردند و لهذا بعضى تقدير آيه را بر
اينوجه كردهاند كه فبدلوها و من يبدل
فَإِنَّ اللَّهَ پس
بدرستى كه خداى تعالى شَدِيدُ
الْعِقابِ سخت
عقوبتست بر او پس او را باشد عقوبت معاقب
نام کتاب : تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين نویسنده : كاشانى، ملا فتح الله جلد : 1 صفحه : 453