مطلب مى‌توان وارد كرد، اين است كه راه شام به مدينه، راه جداگانه‌اى است‌[1] و همان طور كه محدّث نورى گفته، بعيد است كه يزيد، اجازه داده باشد كه سفر را طولانى كنند و مجدّداً خانواده امام عليه السلام را به كربلا بياورند؛ ليكن با وجود اين استبعاد، نمى‌توان اصل بازگشت آنان را به كربلا، انكار كرد.

دو. حضور جابر در اربعين اوّل در كربلا

گزارش‌هاى متعدّدى، حاكى از حضور جابر بن عبد اللَّه انصارى در كربلا در نخستين اربعين شهدا در سال 61 هجرى اند.

برخى، در اين گزارش‌ها ترديد كرده و گفته‌اند: با توجّه به امكانات آن دوران، سفر از مدينه تا كربلا، پس از دريافت خبر واقعه كربلا، بيش از چهل روز طول مى‌كشيده است. از اين رو، جابر نمى‌توانسته در اربعين اوّل، در كربلا حضور يابد.

در پاسخ اين ترديد، مى‌توان گفت:

اوّلًا از كجا ثابت شده كه جابر، هنگام واقعه عاشورا، در مدينه بوده است؟ شايد وى آن هنگام، مدينه را به سوى كوفه، ترك كرده بوده است.

ثانياً مى‌توان گفت كه امكان دريافت خبر شهادت امام حسين عليه السلام و يارانش تا ده روز بعد از واقعه عاشورا وجود دارد و جابر مى‌توانسته در مدّت باقى‌مانده تا اربعين، خود را به كربلا برساند.

سه. ملاقات خاندان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله با جابر در كربلا

با تأمّل در آنچه به تفصيل، توضيح داده شد كه بازگشت اهل بيتِ سيّد الشهدا عليه السلام در غير اربعين به كربلا (مطابق گزارش سيّد ابن طاووس)، ممكن است انجام شده باشد،

[1] عبد اللَّه بن زبير بن عوّام قرشى اسدى- كه كنيه‌اش ابو بكر و مادرش اسما دختر ابو بكر است-، از صحابيان است. وى در سال اوّل هجرت، به دنيا آمد و نخستين مولود مهاجران است. وى پس از كشته شدن عثمان، تمام تلاش خود را براى به خلافت رساندن پدرش زبير به كار گرفت؛ ولى موفّق نشد. او از يك سو با خاله‌اش عايشه و از يك سو با پدرش زبير، و از سوى ديگر با طلحه ارتباط داشت. او در جنگ جَمَل با پدرش حضور داشت. امام على عليه السلام مى‌فرمود:« زبير، هميشه از ما بود، تا اين كه عبد اللَّه، بزرگ شد». پس از شكست نبرد جمل، با وساطت عايشه بخشوده شد. معاويه، او را احترام نمى‌كرد و او پس از مرگ معاويه، با يزيد بيعت نكرد و براى حفظ جان خود، در مكّه سكنا گزيد، تا اين كه آشوبى ميان او و سپاه يزيد برپا شد. او در سال 64 هجرى، به قصد خلافت، قيام كرد و بر حجاز، يمن، عراق و خراسان، مسلّط گشت. وى از عبد اللَّه بن عبّاس و محمّد بن حنفيّه، درخواست بيعت كرد؛ ولى آن دو به وى پاسخ مثبت ندادند و تصميم داشت آن دو را بسوزاند. او در حكومت عبد الملك بن مروان، به سال 73 هجرى، پس از آن كه حَجّاج، به مكّه و مسجد الحرام حمله بُرد، كشته شد و سپس به دار آويخته شد. از امامان اهل بيت عليهم السلام در باره‌اش مذمّت‌هايى نقل شده است.