در كتاب مصباح الزائر سيّد ابن طاووس و بشارة المصطفى‌[1]- كه هر دو از كتب معتبره است- موجود است و ابداً ذكرى از ورود اهل بيت در آن هنگام نشده، با آن كه به حسب مقام بايد ذكر شود[2]

. ب- عدم بازگشت خاندان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله به كربلا در اربعين اوّل‌

سيّد ابن طاووس قدّس سرّه بازگشت اهل بيتِ سيّد الشهدا عليه السلام را در اربعين اوّل، مستبعد مى‌داند؛ ولى منكر اصل بازگشت آنها به كربلا نيست. متن عبارت ايشان، اين است:

در مصباح المتهجّد ديدم كه خانواده امام حسين عليه السلام، در روز بيستم صفر، به همراه مولايمان امام سجّاد عليه السلام وارد مدينه شدند[3] و در غير اين كتاب، آمده كه آنان در بازگشت از شام، روز بيستم صفر به كربلا رسيدند و اين هر دو قول، بعيد است؛ زيرا عبيد اللَّه بن زياد- كه لعنت خدا بر او باد- به يزيد، نامه نوشت و حادثه كربلا را برايش گزارش كرد و از وى اجازه خواست كه خاندان امام حسين عليه السلام را بفرستد، و تا جواب يزيد نرسيد، اقدامى صورت نداد و اين كار، به حدود بيست روز يا بيشتر، وقت نياز دارد.

و نيز روايت شده كه وقتى كاروان اسيران را به شام بردند، آنها در دمشق به مدّت يك ماه در جايى ماندند كه از گرما و سرما، در امان نبودند و صورت قضيّه، مقتضى است كه اهل بيت، تا رسيدن به عراق يا مدينه، بيش از چهل روز از زمان شهادت، تأخير داشته‌اند. پس عبورشان از كربلا در بازگشت [از شام‌]، شدنى است؛ ولى در بيستم صفر نمى‌توانند رسيده باشند[4].

با تأمّل در اين سخن، روشن مى‌شود كه ميان كلام سيّد ابن طاووس در اين جا با آنچه در كتاب الملهوف نقل كرده كه خاندان امام حسين عليه السلام در بازگشت از شام، از كربلا

[1] لَمّا اتِيَ بِرَأسِ الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام إلى عُبَيدِ اللَّهِ بنِ زِيادٍ، جَعَلَ يَنكُتُ بِقَضيبٍ في يَدِهِ، ويَقولُ: إن كانَ لَحَسَنَ الثَّغرِ.

فَقُلتُ: وَاللَّهِ، لَأَسوءَنَّكَ، لَقَد رَأَيتُ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله يُقَبِّلُ مَوضِعَ قَضيبِكَ مِن فيهِ 689

( المعجم الكبير: ج 3 ص 125 ح 2878، مسند أبى يعلى: ج 4 ص 108 ح 3968).

[2] وَسْمه، گياهى است كه با برگ‌هايش، موى سر و صورت را رنگ مى‌كنند( النهاية: ج 5 ص 185 مادّه« وسم»).

[3] اتِيَ عُبَيدُ اللَّهِ بنُ زِيادٍ بِرَأسِ الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام، فَجُعِلَ في طَستٍ، فَجَعَلَ يَنكُتُ، وقالَ في حُسنِهِ شَيئاً.

فَقالَ أنسٌ: كانَ أشبَهَهُم بِرَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله، وكانَ مَخضوباً بِالوَسمَةِ 690

( صحيح البخارى: ج 3 ص 1370 ح 3538، مسند ابن حنبل: ج 4 ص 520 ح 13750).

[4] زيد بن ارقَم بن قيس انصارى خزرجى- كه در كنيه او اختلاف است-، از اصحاب پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله، امام على عليه السلام، امام حسن عليه السلام و امام حسين عليه السلام بود. وى، پس از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله، نابينا شد و مجدّداً بينا گرديد. او در هفده جنگ، حضور داشت. زيد، از هواداران امام على عليه السلام بود و در جنگ‌هاى ايشان، حضور داشت. وى از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و على عليه السلام روايت نقل كرده است. او در كوفه سكنا گزيد و در محلّه كِنده، خانه‌اى ساخت و در دوران مختار به سال 66 يا 68 ق، از دنيا رفت.