گواهى مى‌دهم كه تو، در خيرخواهى كوشيدى و نهايتِ توان خويش را به كار بردى. خداوند، تو را در زمره شهيدان بر انگيخت و روحت را با ارواح سعادتمندان، قرار داد و گسترده‌ترين منزل را، با بهترين اتاق‌هاى بهشتى، به تو عطا كرد و يادت را در عِليّين،[1] بالا بُرد و تو را با پيامبران، صدّيقان، شهيدان و صالحان، محشور كرد، و چه همراهان خوبى!

گواهى مى‌دهم كه تو، سستى نكردى و پا، پس ننهادى و با بينايى به كارت و پيروى از شايستگان و دنباله‌روى از پيامبران، به سوى كارت روان شدى. خداوند، ما و شما را با پيامبر و اوليايش، در جايگاه نيكوكاران، محشور نمايد، كه او مهربان‌ترينِ مهربانان است».[2]

5/ 6 محمّد بن على‌

بسيارى از منابع، محمّد بن على را نيز از شهداى كربلا شمرده‌اند و برخى، لقب وى را «اصغر» آورده‌اند.

[1] خَرَجَ عَبدُ اللَّهِ بنُ الحَسَنِ بنِ عَلِيٍّ- وهُوَ غُلامٌ لَم يُراهِق- مِن عِندِ النِّساءِ، فَشَدَّ حَتّى وَقَفَ إلى جَنبِ الحُسَينِ عليه السلام، فَلَحِقَتهُ زَينَبُ ابنَةُ عَلِيٍّ لِتَحبِسَهُ، فَأَبى وَامتَنَعَ امتِناعاً شَديداً، وقالَ: وَاللَّهِ لا افارِقُ عَمّي، فَأَهوى بَحرُ بنُ كَعبٍ- وقيلَ: حَرمَلَةُ بنُ الكاهِلِ- إلَى الحُسَينِ عليه السلام بِالسَّيفِ. فَقالَ لَهُ الغُلامُ: وَيلَكَ يَا بنَ الخَبيثَةِ، أتَقتُلُ عَمّي؟ فَضَرَبَهُ بِالسَّيفِ، فَاتَّقاهَا الغُلامُ بِيَدِهِ، فَأَطَنَّها إلَى الجِلدِ، فَإِذا هِيَ مُعَلَّقَةٌ.

فَنادَى الغُلامُ: يا عَمّاه، فَأَخَذَهُ الحُسَينُ عليه السلام فَضَمَّهُ إلَيهِ، وقالَ: يَا بنَ أخي، اصبِر عَلى ما نَزَلَ بِكَ، وَاحتَسِب في ذلِكَ الخَيرَ؛ فَإِنَّ اللَّهَ يُلحِقُكَ بِآبائِكَ الصّالِحينَ، قالَ: فَرَماهُ حَرمَلَةُ بنُ الكاهِلِ- لَعَنَهُ اللَّهُ- بِسَهمٍ، فَذَبَحَهُ وهُوَ في حِجرِ عَمِّهِ الحُسَينِ عليه السلام 408

( الملهوف: ص 173، مثير الأحزان: ص 73).

[2] ابو عبد اللَّه جعفر بن ابى طالب بن عبد المطّلب بن هاشم بن عبد مناف، ده سال از على بن ابى طالب عليه السلام بزرگ‌تر بود و پس از او مسلمان شد و آياتى چند از قرآن كريم، در باره او نازل شده است. در حديث نبوى آمده كه: او شبيه‌ترين خلق و خو و شمايل را به پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله داشت و جزو مهاجران نخستين به سرزمين حبشه بود و از آن جا به هنگام فتح خيبر بر پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله در آمد و سپس در جنگ موته، در سال هشتم هجرى شركت جُست و به شهادت رسيد.

از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله روايت شده كه فرمود:« او دو بال رنگين دارد كه با آنها در بهشت، پرواز مى‌كند». از اين رو، به« ذو الجناحين( صاحب دو بال)» يا« طيّار( پرواز كننده)»، مشهور شده است. روايات فراوانى در فضيلت او رسيده كه در كتاب‌هاى حديثى شيعه و اهل سنّت، نقل شده است.