5. مُحْرِق القلوب‌

مُحْرِقُ القلوب، مَقتلى فارسى از ملّا مهدى نراقى (م 1209 ق) است. او با اقتباس از روضة الشهدا، به عرضه مطالبى دست زد كه به گونه‌اى شورانگيز، عواطف و احساسات مردم را به سوى واقعه كربلا سوق دهد؛ امّا چون مأخذ نراقى (روضة الشهدا)، كتابى ضعيف و مخلوط از مطالب درست و نادرست بود، نوشته او نيز بر اخبار ضعيف و غير معتبر، مشتمل گشت.

نراقى، خود به ضعيف بودن برخى گزارش‌هاى كتابش تصريح كرده‌[1] و به همين جهت، مورد انتقاد برخى از عالمان پس از خود، قرار گرفته است. ميرزا محمّد تنكابنى، برخى از اخبار آن را مظنون يا مقطوع الكذب دانسته‌[2] و محدّث نورى با ابراز شگفتى از تأليف چنين كتابى از چنان عالم بزرگى، برخى مطالب آن را «منكَر» ناميده است.[3]

شهيد مطهّرى نيز نراقى را فقيه بزرگى مى‌خواند؛ ولى او را در تاريخ عاشورا، صاحب اطّلاع نمى‌داند و برخى مطالب او را نقد مى‌كند.[4] گفتنى است انتساب اين كتاب به نراقى، مشهور است.[5] البته اين احتمال هست كه آن را در اوايل تحصيل و پيش از رسيدن به مراتب كمال علمى، نوشته باشد.

6. إكسير العبادات فى أسرار الشهادات (أسرار الشهادة)

آقا بن عابد دربندى شيروانى (م 1285 يا 1286 ق) مشهور به فاضل دربندى و ملّا آقا دربندى، از نويسندگانى است كه افزون بر رشته تخصّصى‌اش (فقه)، در ديگر

[1] محرق القلوب: مقدّمه( نقل از: عاشوراپژوهى: ص 406).

[2] قصص العلماء: ص 146.

[3] لؤلؤ و مرجان: ص 245.

[4] ر. ك: حماسه حسينى: ج 1 ص 28.

[5] ر. ك: الذريعة: ج 4 ص 461 ش 2056 و ج 20 ص 149 ش 2329 و ج 21 ص 359 ش 5452، إيضاح المكنون: ج 2 ص 443، هدية العارفين: ج 2 ص 352.