متأسّفانه نياز به مقتل أبى مخنف، موجب شده كه بسيارى، به همين نسخه رايج، روى آورند و بيشتر مطالب آن را نادانسته به ابو مخنف، نسبت دهند.

گفتنى است كه در دو سده اخير، بسيارى از محدّثان، مورّخان و كتاب‌شناسان، پس از تأييد شخصيّت ابو مخنف و كتاب اصلى او، كتاب كنونى متداول و موسوم به مقتل أبى مخنف را بى‌اعتبار و غير قابل استناد دانسته‌اند. از اين ميان مى‌توان به محدّث نورى،[1] ميرزا محمّد ارباب قمى،[2] حاج شيخ عبّاس قمى،[3] سيّد عبد الحسين شرف الدين،[4] سيّد حسن امين‌[5] و شهيد سيّد محمّد على قاضى طباطبايى‌[6] اشاره كرد.[7]

2. نور العين فى مشهد الحسين عليه السلام‌

نور العين، مقتلى منسوب به «ابو اسحاق اسفراينى» است و اين عنوان (كُنيه و نسبت)، منحصر به ابراهيم‌بن محمّد بن ابراهيم اسفراينى (م 417 يا 418 ق)، فقيه شافعى‌است؛ امّا هيچ يك از منابع كهن، تأليف چنين كتابى را در شرح حال او گزارش نكرده‌اند.[8]

در ميان كتاب‌شناسان متأخّر، ابتدا اسماعيل پاشا بغدادى‌[9] و پس از او، شيخ آقا

[1] لولؤ و مرجان: ص 236.

[2] أربعين حسينيّه: ص 9.

[3] نفس المهموم: ص 9، الكنى و الألقاب: ج 1 ص 155، هدية الأحباب: ص 45.

[4] مؤلّفو الشيعة فى صدر الإسلام: ص 41.

[5] مستدركات أعيان الشيعه: ج 6 ص 255.

[6] تحقيق در باره اوّلْ اربعين حضرت سيّد الشهدا عليه السلام: ص 60 و 76 و 219 و 221 و 222.

[7] براى آگاهى بيشتر در باره اين كتاب و ديگر منابع مرتبط، ر. ك: كتاب‌شناسى تاريخى امام حسين عليه السلام: ص 70؛ عاشورا- عزادارى- تحريفات: ص 392 و 395 و 397.

[8] ر. ك: طبقات الشافعيّه: ج 4 ص 256، وفيات الأعيان: ج 1 ص 28، تبيين كذب المفترى: ص 243، سير أعلام النبلاء: ج 17 ص 353؛ البداية و النهاية: ج 12 ص 30.

[9] هدية العارفين: ج 1 ص 8.