سخنى در باره حركت كاروان امام حسين عليه السلام از مكّه تا كربلا

بر پايه صحيح‌ترينِ گزارش‌ها، كاروان امام حسين عليه السلام پس از چهار ماه و پنج روز اقامت در مكّه، روز سه‌شنبه هشتم ذى حجّه سال شصت هجرى، مكّه را به سوى كوفه ترك كرد؛ امّا هنگامى كه به نزديكى كوفه رسيد، به دليل ممانعت سپاهيان ابن زياد، مجبور به فرود آمدن در كربلا گرديد.

گفتنى است كه امام عليه السلام در آغاز حركت، به جاى آن كه از مكّه به سوى شمال شرق و منزل صفاح (نخستين منزل مسير مكّه به كوفه) برود، به سمت تنعيم در شمال غرب و در مسير مدينه، حركت كرد و بدين سان، حدود نُه كيلومتر، راه خود را دور نمود. احتمالًا اين اقدام، ترفندى بر ضدّ تعقيب مأموران حكومت بود كه قصد ممانعت از حركت امام عليه السلام به سوى كوفه داشتند.

منازلى كه اين كاروان، پس از مكّه طى كرده،[1] به ترتيب، عبارت اند از: 1. تنعيم، 2. صفاح، 3. بستان ابن عامر، 4. ذات عِرق، 5. غمره، 6. مسلح، 7. افيعيّه، 8. معدن بنى سليم، 9. عمق، 10. سليليّه، 11. ربذه، 12. مغيثة الماوان، 13. نقره، 14. حاجر، 15. سميراء، 16. توز، 17. فيد، 18. اجفر، 19. خزيميّه، 20. زرود، 21. ثعلبيّه، 22. بطان، 23. شقوق، 24. زباله، 25. قاع، 26. عقبه، 27. واقصه، 28. شراف، 29. ذو حسم، 30. بيضه، 31. عذيب الهِجانات، 32. رهيمه، 33. قصر بنى مقاتل، 34. طف، و 35. كربلا.

بر اساس محاسباتِ انجام شده، كاروان امام عليه السلام، اين منازل را با مسافتى حدود 1447 كيلومتر، در مدّت تقريباً 25 روز طى كرد و روز دوم محرّم سال 61 هجرى، وارد كربلا شد.

[1] لَقِيَ رَجُلٌ الحُسَينَ بنَ عَلِيٍّ عليه السلام بِالثَّعلَبِيَّةِ، وهُوَ يُريدُ كَربَلاءَ، فَدَخَلَ عَلَيهِ فَسَلَّمَ عَلَيهِ، فَقالَ لَهُ الحُسَينُ عليه السلام: مِن أيِّ البِلادِ أنتَ؟ قالَ: مِن أهلِ الكوفَةِ.

قالَ: أما وَاللَّهِ يا أخا أهلِ الكوفَةِ! لَو لَقيتُكَ بِالمَدينَةِ لَأَرَيتُكَ أثَرَ جَبرَئيلَ عليه السلام مِن دارِنا، ونُزولِهِ بِالوَحيِ عَلى جَدّي، يا أخا أهلِ الكوفَةِ، أفَمُستَقَى النّاسِ العِلمَ مِن عِندِنا، فَعَلِموا وَجهِلنا؟! هذا ما لا يَكونُ! 240

( الكافى: ج 1 ص 398 ح 2، بصائر الدرجات: ص 12).